common.pageHeaderLogo.altText6740bf42162bb

Artykuły

Nr 1(20) (2021): Drapieżne tożsamości

Podręczne mniejszości, skryte kolaborantki, prawdziwi Polacy

  • Marta Rawłuszko
Przesłane
2 November 2021
Opublikowane
01-04-2021

Abstrakt

Wykorzystując tropy zaproponowane w Strachu przed mniejszościami Arjuna Appaduraia, autorka podejmuje w artykule refleksję nad współczesną przemocą polityczną wobec kobiet oraz osób nieheteronormatywnych w Polsce. Jej głównym celem jest próba pokazania, że sprzeciw wobec „ideologii gender i LGBT” nie może zostać wyjaśniony jedynie jako mechanizm redukcji niepewności w warunkach neoliberalnego kapitalizmu. W politycznym sporze o „gender” ważną stawką jest odzyskanie poczucia bezpieczeństwa w ramach czytelnej wspólnoty narodowej, która może nabrać wyraźnych granic dzięki osadzeniu mniejszości seksualnych i feministek jako nowych obcych, nie-Polaków czy zdrajców. Badaczka rekonstruuje w tekście ten argument i uzupełnia go poprzez przedstawienie alternatywnych wyjaśnień, które kładą nacisk na uwzględnienie uwarunkowań geopolitycznych oraz ujęcie samego porządku płci jako kluczowej zmiennej.

Bibliografia

  1. Appadurai A. 2009. Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu, tłum. M. Bucholc, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Applebaum A. 2020. Zmierzch demokracji. Zwodniczy powiew autorytaryzmu, tłum. P. Tarczyński, Wydawnictwo Agora.
  3. Bauman Z. 2007. Społeczeństwo w stanie oblężenia, tłum. J. Margalski, Wydawnictwo Sic!
  4. Beauvoir de S. 2003. Druga płeć, tłum. G. Mycielska, M. Leśniewska, Jacek Santorski & Co.
  5. Beck U. 2004. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  6. Bourdieu P. 2004. Męska dominacja, tłum. L. Kopciewicz, Oficyna Naukowa.
  7. Brown W. 2019. In the Ruins of Neoliberalism: The Rise of Antidemocratic Politics in the West, Columbia University Press.
  8. Bucholc M. 2020. Fencing Off the Difference: On “LGBT-Free Zones” in Poland, Verblog. https://verfassungsblog.de/fencing-off-the-difference/; dostęp: 18.06.2021.
  9. Butler J. 2008. Uwikłani w płeć, tłum. K. Krasucka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  10. CBOS. 1994. Społeczna akceptacja homoseksualizmu. Komunikat z badań, nr BS/143/128/94.
  11. CBOS. 2013. Równouprawnienie płci? Komunikat z badań, nr BS/31/2013.
  12. CBOS. 2019. Stosunek Polaków do związków homoseksualnych. Komunikat z badań, nr 90/2019.
  13. CBOS. 2020. Modele życia małżeńskiego Polaków. Komunikat z badań, nr 157/2020.
  14. Connell R.W. 1987. Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics, Stanford University Press.
  15. Connell R.W. 2013. Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym, tłum. O. Siara, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  16. Corredor E. 2019. Unpacking “Gender Ideology” and the Global Right’s Antigender Countermovement, „Signs: Journal of Women in Culture and Society” 44, nr 3, s. 613–638.
  17. Dębińska M. 2020. Transpłciowość w Polsce. Wytwarzanie kategorii, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
  18. Duda M. 2016. Dogmat płci. Polska wojna z gender, Wydawnictwo Naukowe Katedra.
  19. Ferree M.M. 2020. The Crisis of Masculinity for Gendered Democracies: Before, During, and After Trump, „Sociological Forum” 35, nr S1, s. 898–917.
  20. Fraser N. 2019. The Old is Dying and the New Cannot Be Born: From Progressive Neoliberalism to Trump and Beyond, Verso.
  21. Fuszara M. 2002. Kobiety w Polsce na przełomie wieków. Nowy kontrakt płci?, Instytut Spraw Publicznych.
  22. Fuszara M., Grabowska M., Mizielińska J., Regulska J. 2009. Współpraca czy konflikt? Państwo, Unia i kobiety, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  23. Golec de Zavala A. 2020. Na ulicach właśnie w przyśpieszonym tempie wychowało się liberalne młode pokolenie, Wysokieobcasy.pl. https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,26493223,agnieszka-golec-de-zavala-pis-zaproponowalo-wylaczajaca-definicje.html?disableRedirects=true; dostęp: 18.06.2021.
  24. Golec de Zavala A. 2021a. Gender – Polska – zaraza (Jak pandemia zmienia nasz narcyzm grupowy), wykład wirtualny Concilium Civitas, 9.03.2021. https://www.facebook.com/conciliumcivitas/videos/481194636383269; dostęp: 18.06.2021.
  25. Golec de Zavala A. 2021b. Narcyzm narodowy i patriarchat, Collective Narcissism. https://collectivenarcissism.com/blog/narcyzm-narodowy-i-patriarchat; dostęp: 18.06.2021.
  26. Górska P. 2020. Efekt „tęczowej zarazy”? Postawy Polaków wobec osób LGBT w latach 2018–2019, Centrum Badań nad Uprzedzeniami. http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/LGBT_2018_2019_final.pdf; dostęp: 3.09.2021.
  27. Grabowska M. 2015. Cultural War or Business as Usual? Recent Instances and the Historic Origins of the Backlash Against Women’s Rights and Sexual Rights in Poland, [w:] Anti-Gender Movements on the Rise? Strategising for Gender Equality in Central and Eastern Europe, Heinrich Böll Stiftung, s. 43–53.
  28. Graff A. 2008. Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, Wydawnictwo W.A.B.
  29. Gregor A., Grzebalska W. 2016. Thoughts on the Contested Relationship between Neoliberalism and Feminism, [w:] Solidarity in Struggle: Feminist Perspectives on Neoliberalism in East-Central Europe, red. E. Kováts, Friedrich-Ebert-Stiftung, s. 11–20.
  30. Grzebalska W., Pető A. 2017. The Gendered Modus Operanti of the Illiberal Transformation in Hungary and Poland, „Women’s Studies International Forum” 68, s. 164–172.
  31. Grzebalska W., Kováts E., Pető A. 2017. Gender as Symbolic Glue: How ‘Gender’ Became an Umbrella Term for the Rejection of the (Neo)Liberal Order. http://politicalcritique.org/long-read/2017/gender-as-symbolic-glue-how-gender-became-an-umbrella-term-for-the-rejection-of-the-neoliberalorder/; dostęp: 18.06.2021.
  32. Hall D. 2016. W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
  33. Hemmings C. 2021. Unnatural Feelings: The Affective Life of ‘Anti-Gender’ Mobilizations. https://www.radicalphilosophy.com/commentary/unnaturalfeelings; dostęp: 18.06.2021.
  34. Jacyno M. 2007. Kultura indywidualizmu, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  35. Kajta J. 2020. Młodzi radykalni? O tożsamości polskiego ruchu nacjonalistycznego i jego uczestników, Zakład Wydawniczy „Nomos”.
  36. Keane J. 2020. The New Despotism, Harvard University Press.
  37. Kochanowski J. 2004. Fantazmat zróżnicowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów, Universitas.
  38. Koralewska I., Zielińska K. 2021. ‘Defending the Unborn’, ‘Protecting Women’ and ‘Preserving Culture and Nation’: Anti-Abortion Discourse in the Polish Right-Wing Press, „Culture, Health & Sexuality”. doi: 10.1080/13691058.2021.1878559.
  39. Korolczuk E., Graff A. 2018. Gender as “Ebola from Brussels”: The Anticolonial Frame and the Rise of Illiberal Populism, „Signs: Journal of Women in Culture and Society” 43, nr 4, s. 798–821.
  40. Kováts E. 2021. Anti-Gender Politics in East-Central Europe: Right-Wing Defiance to West-Eurocentrism, „Gender” 1, s. 76–90.
  41. Kováts E., Põim M., red. 2015. Gender as Symbolic Glue: The Position and Role of Conservative and Far Right Parties in the Anti-gender Mobilizations in Europe. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/budapest/11382.pdf; dostęp: 18.06.2021.
  42. Kowalik T. 2009. www.PolskaTransformacja.pl, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA.
  43. Krastev I., Holmes S. 2020. Światło, które zgasło. Jak Zachód zawiódł swoich wyznawców, tłum. A. Paszkowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  44. Kwiatkowska A., Cześnik M., Żerkowska-Balas M., Stanley B. 2016. Ideologiczna treść wymiaru lewica–prawica w Polsce w latach 1997–2015, „Studia Socjologiczne” 4 (223), s. 97–129.
  45. Kuhar R., Paternotte D., red. 2017. Anti-Gender Campaigns in Europe: Mobilizing Against Equality, Rowman & Littlefield International.
  46. Kulpa R. 2014. Western Leveraged Pedagogy of Central and Eastern Europe: Discourses of Homophobia, Tolerance, and Nationhood, „Gender, Place & Culture” 21, nr 4, s. 431–448.
  47. Kulpa R. 2020. Antisemitism and Homophobia in Polish Liberal Discourses: The Cultural Logic of Comparison and a Proposal for Intersectionality, [w:] Public Discourses About Homosexuality and Religion in Europe and Beyond, red. M. Derks, M. van den Berg, Palgrave Macmillan, s. 147–169.
  48. Lasch Ch. 2019. Kultura narcyzmu. Amerykańskie życie w czasach malejących oczekiwań, tłum. G. Ptaszek, A. Skrzypek, Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
  49. Levitsky S., Ziblatt D. 2021. Tak umierają demokracje, tłum. O. Łabendowicz, Fundacja Liberté!
  50. Leyk A., Wawrzyniak J. 2020. Cięcia. Mówiona historia transformacji, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  51. Majka-Rostek D. 2008. Związki homoseksualne. Studium socjologiczne, Centrum Doradztwa i Informacji Difin.
  52. Marody M. 2015. Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
  53. Mead M. 1982. Płeć i charakter, tłum. T. Hołówka, [w:] Nikt nie rodzi się kobietą, red. T. Hołówka, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, s. 23–36.
  54. Mizielińska J. 2006. Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer, Universitas.
  55. Mizielińska J., Struzik J., Król A. 2017. Różnym głosem. Rodziny z wyboru w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  56. Mounk Y. 2019. The People vs. Democracy: Why Our Freedom is in Danger and How to Save It, Harvard University Press.
  57. Ostolski A. 2005. Żydzi, geje i wojna cywilizacji, Wp.pl. https://wiadomosci.wp.pl/zydzi-geje-i-wojna-cywilizacji-6036370438455937a; dostęp: 18.06.2021.
  58. Pankowski R. 2010. The Populist Radical Right in Poland. The Patriots, Routledge.
  59. Pateman C. 1988. The Sexual Contract, Stanford University Press.
  60. Płatek D. 2020. Przemoc skrajnej prawicy w Polsce. Analiza strategicznego pola ruchu społecznego, „Studia Socjologiczne” 4 (239), s. 123–154.
  61. Płatek D., Płucienniczak P. 2017. „Śmierć wrogom ojczyzny!”. Przemoc zbiorowa w repertuarze działań skrajnej prawicy w Polsce, 1990–2013, „Studia Socjologiczne” 2 (225), s. 73–107.
  62. Przeworski. A. 2019. Crises of Democracy, Cambridge University Press.
  63. Rawłuszko M. 2020. Feministki we współpracy z państwem. Studium przypadku, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  64. Rawłuszko M. 2021. And if the Opponents of Gender Ideology Are Right? Gender Politics, Europeanization, and the Democratic Deficit, „Politics & Gender” 17, nr 2, s. 301–323.
  65. Seidman S. 2012. Społeczne tworzenie seksualności, tłum. P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  66. Sikorska M. 2012. Życie rodzinne, [w:] Współczesne społeczeństwo polskie, red. A. Giza, M. Sikorska, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 185–228.
  67. Struzik J. 2019. Solidarność queerowa. Mobilizacja, ramy i działania ruchów queerowych w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  68. Struzik J. 2021. Posłowie. Gęste czasy paranoi, [w:] G. Hocquenghem, Pragnienie homoseksualne, Eperons Ostrogi, s. 216–240.
  69. Szahaj A. 2014. Kapitalizm drobnego druku, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  70. Szahaj A. 2019. Kapitalizm wyczerpania?, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  71. Szelewa D. 2021. Populism, Religion, and Catholic Civil Society in Poland: The Case of Primary Education, „Social Policy & Society” 20, nr 2, s. 310–325.
  72. Szwed A. 2005. Ta druga. Obraz kobiety w nauczaniu Kościoła rzymskokatolickiego i w świadomości księży, Zakład Wydawniczy „Nomos”.
  73. Szwed A., Zielińska K. 2016. A War on Gender? The Roman Catholic Church’s Discourse on Gender in Poland, [w:] Religion, Politics, and Values in Poland: Continuity and Change Since 1989, red. S. Ramet, I. Borowik, Palgrave Macmillan, s. 113–136.
  74. Titkow A., Budrowska B., Duch D. 2004. O konflikcie płci, [w:] Niepokoje polskie, red. H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, s. 75–120.
  75. Verloo M., red. 2018. Varieties of Opposition to Gender Equality in Europe, Routledge.
  76. Warat M. 2016. For the Sake of Family and Religion: Nationalist-Religious Discourse on the Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence, „Studia Humanistyczne AGH” 15, nr 3, s. 105–121.
  77. www1: https://www.tvp.info/45341638/sosnierz-o-zdjeciu-na-ktorymhajluje-to-tylko-podniesienie-reki-pod-jakims-katem; dostęp: 18.06.2021.
  78. www2: https://twitter.com/jbrudzinski/status/1271167309269413892; dostęp: 18.06.2021.
  79. www3: https://polskatimes.pl/ministrowie-kloca-sie-o-przemoc-wobeckobiet-spor-przetnie-sam-tusk/ar/556829; dostęp: 18.06.2021.
  80. www4: https://www.rp.pl/artykul/923445-Jaroslaw-Gowin--Konwencjajest-droga-do-adopcji-dzieci-przez-homoseksualistow-.html; dostęp: 18.06.2021.
  81. www5: https://episkopat.pl/list-pasterski-na-niedziele-swietej-rodziny2013-roku/; dostęp: 18.06.2021.
  82. www6: https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=ZESPOL&Zesp=270; dostęp: 18.06.2021.
  83. www7: https://orka.sejm.gov.pl/opinie7.nsf/nazwa/zesp_stopgender/$file/zesp_stopgender.pdf; dostęp: 18.06.2021.
  84. www8: https://www.niedziela.pl/artykul/7660/Priorytety-sejmowego-zespolu-%E2%80%9EStop; dostęp: 18.06.2021.
  85. www9: https://w w w.pap.pl/aktualnosci/news%2C932069%2Cmalopolska-nie-uchylila-deklaracji-anty-lgbt.html; dostęp: 18.06.2021.
  86. www10: https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1488627,ziobro-pomocdla-gmin-strefy-wolne-od-lgbt-uchwaly-ke.html; dostęp: 18.06.2021.
  87. www11: https://www.rp.pl/dobra-osobiste/art9138951-prawomocnyzakaz-rozpowszechniania-naklejki-strefa-wolna-od-lgbt; dostęp: 18.06.2021.
  88. www12: https://plock.wyborcza.pl/plock/7,35681,26681361,za-matke-boska-w-teczowej-aureoli-przed-sad-trwa-pierwsza-rozprawa.html; dostęp: 18.06.2021.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1-10 z 34

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.