Artykuły
Nr 1(20) (2021): Drapieżne tożsamości
„Outsider” w procesie cywilizowania. Wokół tożsamości kibiców piłkarskich
- Radosław Kossakowski
-
Przesłane
-
2 November 2021
-
Opublikowane
-
01-04-2021
Abstrakt
Głównym celem artykułu jest przedstawienie historii kibicowania piłkarskiego w Polsce w kontekście eliasowskiego procesu cywilizowania.. Autor tekstu, opierając się badaniach empirycznych (wywiady pogłębione z kibicami, analiza treści czasopism i stron internetowych powiązanych z treścią kibicowską), śledzi przemiany w postawach i zachowaniach kibiców piłkarskich. Analiza kultury kibicowania pozwala wskazać rozwijające się wymiary tej kultury, jej „profesjonalizację” i funkcjonalne zróżnicowanie. Daje się bowiem zauważyć, że wiele aspektów tej kultury ucywilizowało swój charakter, co dotyczy zarówno unormowania aktów przemocy, jak i na przykład angażowania się w działalność społeczną. Z przeprowadzonych badań wynika, że głównym budulcem kultury kibicowania jest antagonistycznie – czy wręcz drapieżnie – zorientowana tożsamość, której głównym komponentem jest opozycja do różnych aktorów społecznych.
Bibliografia
- Antonowicz D., Grodecki M. 2018. Missing the Goal: Policy Evolution towards Football-Related Violence in Poland (1989–2012), „International Review for the Sociology of Sport”, nr 4, s. 490–511.
- Antonowicz D., Kossakowski R., Szlendak T. 2015. Aborygeni i konsumenci. O kibicowskiej wspólnocie, komercjalizacji futbolu i stadionowym apartheidzie, IFiS PAN.
- Brentin D. 2016. Ready for the Homeland? Ritual, Remembrance, and Political Extremism in Croatian Football, „Nationalities Papers”, nr 6, s. 860–876.
- Burski J. 2013. Od chuligana do prezesa – analiza przemian zachodzących w społecznym świecie polskich kibiców, [w:] Futbol i cała reszta. Sport w perspektywie nauk społecznych, red. R. Kossakowski i in., Orbis Exterior, s. 269–286.
- Cleland J., Doidge M., Millward P., Widdop P. 2018. Collective Action and Football Fandom: A Relational Sociological Approach, Palgrave Macmillan.
- Doidge M., Kossakowski R., Mintert S. 2020. Ultras: The Passion and Performance of Contemporary Football Fandom, Manchester University Press.
- Elias N. 1996. The Germans: Power Struggles and the Development of Habitus in the Nineteenth and Twentieth Centuries, Willey.
- Elias N. 2003. Zaangażowanie i neutralność, tłum. J. Stawiński, PWN.
- Elias N. 2008. Społeczeństwo jednostek, tłum. J. Stawiński, PWN.
- Elias N. 2009a. Social Processes, [w:] Norbert Elias. Essays III: On Sociology and the Humanities, red. R. Kilminster, S. Mennell, University College Dublin Press, s. 4–8.
- Elias N. 2009b. Towards a Theory of Social Processes, [w:] Norbert Elias. Essays III: On Sociolog y and the Humanities, red. R. Kilminster, S. Mennell, University College Dublin Press, s. 9–39.
- Elias N. 2009c. Football in the Process of Civilization, [w:] Norbert Elias. Essays III: On Sociology and the Humanities, red. R. Kilminster, S. Mennell, University College Dublin Press, s. 190–197.
- Elias N. 2011. O procesie cywilizacji, tłum. T. Zabłudowski, K. Markiewicz, W.A.B.
- Elias N., Dunning E. 1986. Quest for Excitement: Sport and Leisure in the Civilizing Process, Basil Blackwell.
- Elias N., Scotson J.S. 1994. The Established and the Outsiders, Sage.
- Fal M. 2013. Sienkiewicz zapowiada, że w wojnie z kibolami sięgnie po „wszystkie dostępne metody”. To realny plan cz y populizm?. https://natemat.pl/71997,sienkiewicz-zapowiada-ze-w-wojnie-z-kibolami-siegnie-po-wszystkie-dostepne-metodyto-realny-plan-czy-populizm; dostęp: 25.06.2021.
- Flint J., Powell R. 2014. ‘We’ve Got the Equivalent of Passchendaele’: Sectarianism, Football and Urban Disorder in Scotland, [w:] Football Hooliganism, Fan Behaviour and Crime. Contemporary Issues, red. M. Hopkins, J. Treadwell, Palgrave Macmillan, s. 71–91.
- Giulianotti R. 2004. Civilizing Games: Norbert Elias and the Sociology of Sport, [w:] Sport and Modern Social Theorists, red. R. Giulianotti, Palgrave Macmillan, s. 145–160.
- Giulianotti R. 2011. Sport Mega Events, Urban Football Carnivals and Securitised Commodification: The Case of the English Premier League, „Urban Studies”, nr 15, s. 3293–3310
- Gorący A. 2009. Widowisko sportowe – studium agresji. Uwarunkowania zachowań agresywnych kibiców piłki nożnej, Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej.
- Grodecki M. 2015. Trzecia strona trybun. Działalność stowarz yszeń kibiców piłkarskich w Polsce, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, nr 4, s. 100–115.
- Grodecki M., Kossakowski R. 2021. Class Wars among Devoted Football Supporters: Hooligan Bourgeoisie and Non-Hooligan Proletariat, „Soccer & Society”. doi. 10.1080/14660970.2020.1828076.
- Jadczak S. 2019. Wisła w ogniu. Jak bandyci ukradli Wisłę Kraków, Otwarte.
- Kalendarium dziesięciolecia. 2011. „To My Kibice”, nr 2, s. 32–51.
- Kiel L. 2014. Polska jako skolonizowany kolonizator. Dyskursy o „europejskości” w związku z Euro 2012, [w:] Nie tylko piłka w grze. Antropologiczne interpretacje Euro 2012, red. M. Buchowski, M. Kowalska, Nauka i Innowacje, s. 81–108.
- King A. 1998. The End of the Terraces, Leicester University Press.
- Kobierecki M., Kossakowski R., Nosal P. 2021. Opportunistic Nationalism and Racism: Race, Nation, and Online Mobilisation in the Context of the Polish Independence March 2020, „Soccer & Society” (w druku).
- Kossakowski R. 2017. Od chuliganów do aktywistów. Polscy kibice i zmiana społeczna, Universitas.
- Kossakowski R. 2019. Euro 2012, the ‘Civilizational Leap’ and the ‘Supporters United’ Programme: A Football Mega-Event and the Evolution of fan Culture in Poland, „Soccer & Society”, nr 5, s. 729–743.
- Kossakowski R. 2021. Hooligans, Ultras, Activist: Polish Football Fandom in Sociological Perspective, Palgrave Macmillan.
- Kossakowski R., Besta T. 2018. Football, Conservative Values, and a Feeling of Oneness with the Group: A Study of Polish Football Fandom, „East European Politics and Societies”, nr 32, s. 866–891.
- Kossakowski R., Antonowicz D., Jakubowska H. 2020. The Reproduction of Hegemonic Masculinity in Football Fandom: An Analysis of the Performance of Polish Ultras, [w:] The Palgrave Handbook of Masculinity and Sport, red. R. Magrath, J. Cleland, E. Anderson, Palgrave Macmillan, s. 517–536.
- Kossakowski R., Nosal P., Woźniak W. 2020. Politics, Ideology and Football Fandom: The Transformation of Modern Poland, Routledge.
- Kossakowski R., Szlendak T., Antonowicz D. 2018. Polish Ultras in Post-Socialist Transformation, „Sport in Society” nr 6, s. 854–869.
- Krieken R. van. 2007. Civilizing Processes, [w:] The Blackwell Encyclopedia of Sociology, red. G. Ritzer, Wiley, s. 29–33.
- Layder D. 1986. Social Reality as Figuration: A Critique of Elias’s Conception of Sociological Analysis, „Sociology”, nr 3, s. 367–386.
- Malcolm D. 2012. Sport and Sociology, Routledge.
- Mennell S. 1996. Civilizing and Decivilizing Process, [w:] The Course of Human History. Economic Growth, Social Process and Civilization, red. J. Goudsblom, D.M. Jones, S. Mennell, Routledge, s. 101–116.
- Mennell S. 2007. The American Civilizing Process, Polity Press.
- Mennell S., Goudsblom J. 1998. Introduction, [w:] Norbert Elias: On Civilization, Power, and Knowledge. Selected Writings, red. S. Mennell, J. Goudsblom, The University of Chicago Press, s. 1–48.
- Młodzi chuligani – Arka Gdynia. 2017. „To My Kibice”, nr 3, s. 73.
- Montague J. 2021. 1312. Incognito wśród najbardziej fanatycznych kibiców na świecie, Wydawnictwo SQN.
- Nosal P. 2015. Społeczne ujęcie sportu. (Trudne) definiowanie zjawiska i jego dyskurs, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 2, s. 16–38.
- Nosal P., Kossakowski R., Woźniak W. 2021. Guerrilla Patriotism and Mnemonic Wars: Cursed Soldiers as Role Models for Football Fans in Poland, „Sport in Society”. doi: 10.1080/17430437.2021.1892644.
- Numerato D. 2018. Football Fans, Activism and Social Change, Routledge.
- Obecny. 2013. Mysz pod miotłą, „To My Kibice”, nr 1, s. 35.
- Pearson G. 2015. Ethnography and the Study of Football Fan Cultures, [w:] New Ethnographies of Football in Europe: People, Passions, Politics, red. A. Schwell, M. Buchowski, N. Szogs, M. Kowalska, Palgrave Macmillan, s. ii–xx.
- Peisert A. 2019. Społeczeństwo obywateli? Obywatelskość w procesie cywilizowania, Uniwersytet Gdański.
- Piotrowski P. 2012. Chuligani a kultura futbolu w Polsce, PWN.
- Przytomny. 2013. Legalizacja, „To My Kibice”, nr 12, s. 53.
- Rek-Woźniak M., Woźniak W. 2020. BBC’s Documentary “Stadiums of Hate” and Manufacturing of the News: Case Study in Moral Panics and Media Manipulation, „Journal of Sport and Social Issues”, nr 6, s. 515–533.
- vor. 2011. Jak Donald Tusk z kibicami w Bydgoszczy wojował. http://namonciaku.pl/3miasto/1,113052,9551974,Jak_Donald_Tusk_z_kibicami_w_Bydgoszczy_wojowal.html; dostęp 25.06.2021.
- Wąsowicz J. 2006. Biało-zielona „Solidarność”. O fenomenie politycznym kibiców gdańskiej Lechii 1981–1989, Finna.
- Webber D.M. 2017. ‘Playing on the Break’: Karl Polanyi and the Double-Movement ‘Against Modern Football’, „International Review for the Sociology of Sport”, nr 7, s. 875–893.
- Wouters C. 1986. Formalization and Informalization: Changing Tension Balances in Civilizing Processes, „Theory Culture and Society”, nr 2, s. 1–18.
- Woźniak W. 2020. Match Fixing in Polish Football: Historical Perspectives and Sociological Interpretations, „The International Journal of the History of Sport”, nr 2–3, s. 247–263.
- „Wszystko zaczęło się właśnie w Bytomiu”. 2017. „To My Kibice”, nr 3, s. 26–43.
- Zgred. 2002. „Okiem zgreda”, „To My Kibice”, nr 3, s. 31.
Downloads
Download data is not yet available.