Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Articles

No. 1(14) (2018): The Future in the Social Sciences

Karl Marx and the Question of Future

  • Krzysztof Świrek
DOI
https://doi.org/10.51196/srz.14.10
Submitted
May 23, 2020
Published
2018-04-01

Abstract

Many share a conviction, that Marxism was a discourse that elevated futurological hubris to its extremes and its failure. Yet, do we know well, what is the actual centre of Marx’ futurological endeavour, what is the actual status of ‘future’ in his works and what do we read about when we find predictions in his works? This article is an attempt at systematic reflection upon the status of future, that in fact for Marx is not an ‘utopian assumption’, but rather is systematic elaboration of what can be read from the ‘here and now’ of capitalistic development. An important context of analysis would be the question, which one of the futures Marx thinks is possible to predict? Are the dynamics of political changes possible do predict in the same way, as the effects of general structural relationships? First part of the paper is an overview of critical conceptual tools, that in Marx’ works bring together the analysis of the present, of its historical genesis and of future necessary workings of social forms. In the second part there is an example of analysis, that for Marx was a prediction, extracted from interpretation of structural relationships, but in our times can be treated as an actual description of present social reality.

References

  1. Adorno Th. 1967–1968. Sociology and Psychology, „New Left Review”, nr 46, Part I, nr 47, Part II.
  2. Althusser L., Balibar É. 1975. Cz ytanie „Kapitału”, tłum. W. Dłuski, Państwowy Instytut Wydawniczy.
  3. Banaszczak-Soroka U., Jakubowski S. 2011. Rynek Otwartych Funduszy Emerytalnych w dobie kryzysu finansowego, [w:] Globalizacja, europejska integracja a kryzys gospodarczy, red. J. Kundera, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, s. 801–816.
  4. Benjamin W. 2005. Pasaże, tłum. I. Kania, Wydawnictwo Literackie.
  5. Bensaïd D. 2010. Wywłaszczeni. Marks, własność i komunizm, tłum. Z.M. Kowalewski, Książka i Prasa.
  6. Blyth M. 2013. Austerity. The History of a Dangeorus Idea, Oxford University Press.
  7. Dean J. 2014. Still Dancing: Drive as a Category of Political Economy, [w]: States of Crisis and Post-Capitalist Scenarios, red. H. Feldner, F. Vighi, S. Žižek, Ashgate.
  8. Hardy J. 2012. Nowy polski kapitalizm, tłum. A. Czarnacka, Książka i Prasa.
  9. Jameson F. 2010. Three Names of the Dialectic, [w:] tegoż, Valences of the Dialectic, Verso.
  10. Kott J. 1955. Narodziny powieści albo o Danielu Defoe, [w:] tegoż, Szkoła klasyków, Czytelnik.
  11. Kusiak J. 2014. Porządki chaosu. „Chaos” jako pojęcie i zjawisko empiryczne w Warszawie po 1989 r., „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1(55), s. 28–50.
  12. Lukács G. 1988. Urzeczowienie i świadomość proletariatu, tłum. M.J. Siemek, [w:] tegoż, Historia i świadomość klasowa. Studia o marksistowskiej dialektyce, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  13. Lukács G. 1985. Alte Kultur und neue Kultur, [w:] tegoż, Über die Vernunft in der Kultur. Ausgewählte Schriften 1909–1969, Reclam.
  14. Marazzi Ch. 2014. Socjalizm kapitału, [w:] Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana, tłum. S. Królak, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  15. Marks K., Engels F. 1949. Manifest komunistyczny, [w:] tychże, Dzieła wybrane, t. I, Książka i Wiedza.
  16. Marks K. 1951. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej, t. I, ks. 1: Proces wytwarzania kapitału, Książka i Wiedza.
  17. Marks K. 1957. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej, t. III, ks. 3: Proces produkcji kapitalistycznej jako całość, cz. 1, tłum. E. Lipiński, Książka i Wiedza.
  18. Marks K. 1949. Uwagi na marginesie programu Niemieckiej Partii Robotniczej („Krytyka Programu Gotajskiego”), [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła wybrane, t. II, Książka i Wiedza.
  19. Marks K. 1975. Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte, Książka i Wiedza.
  20. Marks K. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej, tłum. Z.J. Wyrozembski, Książka i Wiedza.
  21. Mayer A.J. 2010. The Persistence of the Old Regime. Europe to the Great War, Verso.
  22. Negri A. 2008. Goodbye Mr. Socialism, tłum. K. Żaboklicki, Wydawnictwo W.A.B..
  23. Oręziak L. 2014. OFE: katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  24. Polanyi K. 2010. Wielka transformacja. Polityczne i ekonomiczne źródła naszych czasów, tłum. M. Zawadzka, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  25. Pospiszyl M. 2016. Zatrzymać historię. Walter Benjamin i mniejszościowy materializm, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich.
  26. Poster M. 1984. Foucault, Marxism and History. Mode of Production versus Mode of Information, Polity Press.
  27. Preciado P.B. 2015. Restif de la Bretonne’s State Brothel: Sperm, Sovereignty, and Debt in the Eighteenth-Century Utopian Construction of Europe, „documenta”, 14 #1, s. 44–59.
  28. Rancière J. 2007. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, tłum. M. Kropiwnicki, J. Sowa, ha!art.
  29. Sennet R. 2010. Kultura nowego kapitalizmu, tłum. G. Brzozowski, K. Osłowski, Warszawa.
  30. Staniszkis J. 2005. Postkomunizm. Próba opisu, słowo/obraz terytoria.
  31. Świrek K. 2018. Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  32. Tittenbrun J. 1999. Własność i interesy. Prywatyzacja w Polsce w ujęciu socjologii gospodarki, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, z. 3,4, s. 233–248.
  33. św. Tomasz z Akwinu. 1970. Suma Teologiczna, t. XVIII, Sprawiedliwość, tłum. o. F.W. Bednarski, „Veritas”.
  34. Topolski J. 1970. Założenia metodologiczne „Kapitału” Marksa, [w:] Założenia metodologiczne „Kapitału” Marksa, oprac. zbiorowe, Książka i Wiedza.
  35. Traverso E. 2016. Fire and Blood. The European Civil War 1914–1945, Verso.
  36. Weber M. 2011. „Obiektywność” poznania społeczno-naukowego i społeczno-politycznego, [w:] tegoż, Racjonalność, władza, odczarowanie, wyb. i tłum. M. Holona, Wydawnictwo Poznańskie.
  37. Zinn H. 1994. A People’s History of the United States, Longman.
  38. Zybertowicz A. 2005. Antyrozwojowe grupy interesów: zarys analizy, [w:] Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, świat, red. W. Wesołowski, J. Włodarek, Scholar.
  39. Žižek S. 2008. W obronie przegranych spraw, tłum. J. Kutyła, Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

<< < 1 2 

You may also start an advanced similarity search for this article.