Dietricha Bonhoeffera krytyka teologii liberalnej

Helena Anna  Jędrzejczak

doi:10.51196/srz.9.8

Artykuły

Nr 2(9) (2015): Odwaga cywilna

Dietricha Bonhoeffera krytyka teologii liberalnej

Helena Anna Jędrzejczak

PDF

Przesłane: 23 June 2020
Opublikowane: 01-11-2015

Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiam główne założenia niemieckiej ewangelickiej teologii liberalnej na podstawie tekstów Friedricha D.E. Schleiermachera i Davida F. Straussa. Zestawiam je z myślą teologiczną (radykalnym chrystocentryzmem, etyką praktyczną) Dietricha Bonhoeffera, znajdującą odbicie w podejmowanych przez niego działaniach – zarówno politycznych, jak i duszpasterskich, teologicznych. W pracy nad esejem posługiwałam się metodologią właściwą historii idei. W związku z tym w eseju pokazuję także kontekst ideowy i historyczny powstania omawianych tekstów i prądów intelektualnych. Ważnymi tropami są tu oświecenie niemieckie, model niemieckiej ewangelickiej religijności i tradycja katolickiej i ewangelickiej teologii niemieckojęzycznej. W eseju pokazuję, w jaki sposób myśl Bonhoeffera jednocześnie doskonale się w nie wpisuje i całkowicie im zaprzecza.

Bibliografia

Ackermann J. 2007. Dietrich Bonhoeffer. Wolność ma otwarte oczy, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”.
Bethge E. 1970. Dietrich Bonhoeffer. Theologe – Christ – Zeitgenosse. Eine Biographie, Chr. Kaiser Verlag.
Bethge E. 2003. Dietrich Bonhoeffer. Świadek Ewangelii w trudnych czasach, tłum. B. Milerski, Augustana.
Bonhoeffer D. 1970. Wybór pism, tłum. i red. A. Morawska, Bibliotek „WIĘZI”.
Bonhoeffer D. 1997. Naśladowanie, tłum. J. Kubaszczyk, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”.
Bonhoeffer D. 2009. Ethics, red. I. Tödt, H.E. Tödt, E. Feil, C. Green, tłum. R. Krauss, Ch.C. West, D.W. Stott, Fortress Press.
Bonhoeffer D. 2001. Życie wspólne, tłum. K. Wójtowicz, Wydawnictwo Alleluja.
Bultmann R. 1965. Jesus, Siebenstern Taschenbuch Verlag.
Hintz M. 2003. Teologia liberalna [w:] Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 9, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 274.
Hegel G.W.F. 1958. Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landmann, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jędrzejczak H.A. 2013. Teologia polityczna i etyka, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1(41), s. 12–28.
Kant I. 1993. Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Znak.
Kopiec P. 2008. Kościół dla świata. Wiarygodność kościoła w teologicznej interpretacji Dietricha Bonhoeffera, Wydawnictwo KUL.
Lessing G.E. 1979. Theologiekritische Schriften III; Philosophische Schriften, red. H. Göpfert, Hauser.
Milerski B. 1994. Religia a Słowo. Krytyka religii w ujęciu Dietricha Bonhoeffera i Paula Tillicha, Wydawnictwo Ewangelickie Świętego Mateusza.
Morawska A. 1970. Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy, Biblioteka „Więzi”.
Napiórkowski A. 2006. Eklezjologia Dietricha Bonhoeffera – czyli Kościół w bezreligijnym świecie, [w:] Wierzyć w Tego samego i tak samo. Ekumeniczna dogmatyka Dietricha Bonhoeffera. Praca zbiorowa, red. J. Lipniak, Świdnicka Kuria Biskupia, s. 53–68.
Reimarus H.S. 2005. Apologia albo Pismo w obronie rozumnych czcicieli Boga, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie.
Ryś G. 1994. Heliand – Chrystus saksońskich baronów, „Znak”, nr 9, s. 72–79.
Schilling H. 2010. Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. J. Kałążny, Wydawnictwo Poznańskie.
Schleiermacher F.D.E. 1995. Mowy o religii do wykształconych spośród tych, którzy nią gardzą, tłum. J. Prokopiuk, Wydawnictwo Znak.
Strauss D.F. 2005. Życie Jezusa krytycznie opracowane, tłum. E. Pieciul, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 305–311.
Węcławski T. 2005a. Teologia niemieckojęzyczna w stuleciach XIX i XX – rys historyczny, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie jęz yka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 157–184.
Węcławski T. 2005b, 2007. Uwagi wstępne – koncept antologii, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 7–11.

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

Bonhoeffer
teologia liberalna
Chrystus
Niemcy
teologia niemiecka

Jak cytować

Jędrzejczak, Helena A. (2015). Dietricha Bonhoeffera krytyka teologii liberalnej. Stan Rzeczy, 2(9), 141-160. https://doi.org/10.51196/srz.9.8

Share

Podobne artykuły

Elżbieta Hałas, Między odrzuceniem religii a zbawianiem świata: itineraria socjologii i postsekularnej teorii społecznej , Stan Rzeczy: Nr 2(5) (2013): Postsekularyzmy
Keith Tester, Kieran Flanagan, Keith Tester – Refleksja zarówno socjologiczna, jak i teologiczna: rozmowa z Kieranem Flanaganem , Stan Rzeczy: Nr 2(5) (2013): Postsekularyzmy
Emilia Wrocławska-Warchala , Badania nad teodyceą indywidualną. O konieczności spotkania teologii i nauk społecznych na polu empirii , Stan Rzeczy: Nr 2(5) (2013): Postsekularyzmy
Michał Łuczewski, Chrześcijanin bez Boga. Teologia polityczna Pierre’a Bourdieu , Stan Rzeczy: Nr 1(8) (2015): Symbole
Tomasz Herbich, Nowoczesność i zbawienie , Stan Rzeczy: Nr 1(16) (2019): Intelektualiści totalni
Michał Rogalski, Komentarz przekładowy do tekstu Jewgienija Nikołajewicza Trubieckiego „Błogosławiony Augustyn” , Stan Rzeczy: Nr 1(18) (2020): Herezja
Jewgienij Nikołajewicz Trubieckoj, Błogosławiony Augustyn , Stan Rzeczy: Nr 1(18) (2020): Herezja
Michał Warchala, Postsekularne konstelacje nowoczesności. O historycznych związkach religii i nauk społecznych , Stan Rzeczy: Nr 2(5) (2013): Postsekularyzmy
Ewa Bińczyk , Ocalić Gaję i zbawić zbiorowość. Ekoteologiczne sugestie Brunona Latoura , Stan Rzeczy: Nr 2(5) (2013): Postsekularyzmy
Stanisław Obirek, Religia jako system symboli , Stan Rzeczy: Nr 1(8) (2015): Symbole

1-10 z 14 Następny

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Inne teksty tego samego autora

Helena Anna Jędrzejczak, Tomasz Merta. „Nieodzowność konserwatyzmu” , Stan Rzeczy: Nr 2(3) (2012): Antyczne źródła nauk społecznych

[1] Ackermann J. 2007. Dietrich Bonhoeffer. Wolność ma otwarte oczy, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”.

[2] Bethge E. 1970. Dietrich Bonhoeffer. Theologe – Christ – Zeitgenosse. Eine Biographie, Chr. Kaiser Verlag.

[3] Bethge E. 2003. Dietrich Bonhoeffer. Świadek Ewangelii w trudnych czasach, tłum. B. Milerski, Augustana.

[4] Bonhoeffer D. 1970. Wybór pism, tłum. i red. A. Morawska, Bibliotek „WIĘZI”.

[5] Bonhoeffer D. 1997. Naśladowanie, tłum. J. Kubaszczyk, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”.

[6] Bonhoeffer D. 2009. Ethics, red. I. Tödt, H.E. Tödt, E. Feil, C. Green, tłum. R. Krauss, Ch.C. West, D.W. Stott, Fortress Press.

[7] Bonhoeffer D. 2001. Życie wspólne, tłum. K. Wójtowicz, Wydawnictwo Alleluja.

[8] Bultmann R. 1965. Jesus, Siebenstern Taschenbuch Verlag.

[9] Hintz M. 2003. Teologia liberalna [w:] Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 9, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 274.

[10] Hegel G.W.F. 1958. Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landmann, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

[11] Jędrzejczak H.A. 2013. Teologia polityczna i etyka, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 1(41), s. 12–28.

[12] Kant I. 1993. Religia w obrębie samego rozumu, tłum. A. Bobko, Znak.

[13] Kopiec P. 2008. Kościół dla świata. Wiarygodność kościoła w teologicznej interpretacji Dietricha Bonhoeffera, Wydawnictwo KUL.

[14] Lessing G.E. 1979. Theologiekritische Schriften III; Philosophische Schriften, red. H. Göpfert, Hauser.

[15] Milerski B. 1994. Religia a Słowo. Krytyka religii w ujęciu Dietricha Bonhoeffera i Paula Tillicha, Wydawnictwo Ewangelickie Świętego Mateusza.

[16] Morawska A. 1970. Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy, Biblioteka „Więzi”.

[17] Napiórkowski A. 2006. Eklezjologia Dietricha Bonhoeffera – czyli Kościół w bezreligijnym świecie, [w:] Wierzyć w Tego samego i tak samo. Ekumeniczna dogmatyka Dietricha Bonhoeffera. Praca zbiorowa, red. J. Lipniak, Świdnicka Kuria Biskupia, s. 53–68.

[18] Reimarus H.S. 2005. Apologia albo Pismo w obronie rozumnych czcicieli Boga, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie.

[19] Ryś G. 1994. Heliand – Chrystus saksońskich baronów, „Znak”, nr 9, s. 72–79.

[20] Schilling H. 2010. Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. J. Kałążny, Wydawnictwo Poznańskie.

[21] Schleiermacher F.D.E. 1995. Mowy o religii do wykształconych spośród tych, którzy nią gardzą, tłum. J. Prokopiuk, Wydawnictwo Znak.

[22] Strauss D.F. 2005. Życie Jezusa krytycznie opracowane, tłum. E. Pieciul, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 305–311.

[23] Węcławski T. 2005a. Teologia niemieckojęzyczna w stuleciach XIX i XX – rys historyczny, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie jęz yka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 157–184.

[24] Węcławski T. 2005b, 2007. Uwagi wstępne – koncept antologii, [w:] Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. T. Węcławski, E. Piotrowski, Wydawnictwo Poznańskie, s. 7–11.