Nadchodzi rewolucja! Krytyka popnaukowych prób przewidywania przyszłości

Abstrakt

Artykuł omawia zjawisko popnauki oraz podejmuje próbę nakreślenia przyczyn jej powstania i sukcesu, jaki osiągnęła zarówno w kulturze popularnej, jak i w środowisku akademickim. Centralne pojęcie, angielski skrót od „popularyzacji nauki”, rozumiane jest tutaj jako prąd piśmiennictwa akademickiego przedstawiający śmiałe tezy z niezachwianym przekonaniem o ich wartości naukowej pomimo rażących braków metodologicznych. Zagadnienie rewolucji, przez pryzmat którego przejawia się stosunek popnaukowców do tradycji socjologicznej, stanowi oś wywodu. Autor analizuje model argumentacji przykładowych prac Stevena Pinkera i Yuvala Noaha Harariego oraz – na podstawie własnych wniosków i powracających krytyk – gromadzi jego składowe i odtwarza nieścisłości zastosowanego w nich rozumowania. W powiązaniu z kontekstem powstania omawianych książek elementy te pozwalają mu wskazać na źródła oraz potencjalne niebezpieczeństwa szerokiej legitymizacji popnauki.