common.pageHeaderLogo.altText674402f3d25f2

Artykuły

Nr 2(9) (2015): Odwaga cywilna

Agon i higiena. Nieposłuszeństwo obywatelskie a sfera publiczna

  • Mikołaj Rakusa-Suszczewski
Przesłane
23 June 2020
Opublikowane
01-11-2015

Abstrakt

„Odwaga cywilna” tak jak „nieposłuszeństwo obywatelskie” jest formą aktywnego upominania się o określone zasady: porządek obyczajów, uczciwą władzę i poszanowanie prawa. Obie postawy cechują nie tylko nonkonformizm i sprzeciw, lecz także chęć obrony jakiegoś lepszego, uczciwszego czy piękniejszego świata. Obie znoszą podział między „dobrym człowiekiem” a „dobrym obywatelem”. Ponieważ każda z nich zawiera w sobie równorzędne elementy społecznie zaangażowanej niezgody i troski, ich wyjaśnienie wymaga wyraźnie zdefiniowanej koncepcji sfery publicznej. Stawiamy tezę, że jest to w istocie konieczne, aby uznać społeczną i etyczną doniosłość i sens każdej z tych postaw. Żeby zilustrować, na czym może polegać taka interpretacja, odniesiemy się do dwóch odmiennych koncepcji sfery publicznej: pluralistyczno-agonicznej Hannah Arendt i ceremonialno-higienicznej Helmutha Plessnera.

Bibliografia

  1. Arendt H. 1998. O przemocy; Nieposłuszeństwo obywatelskie, tłum. A. Łagocka; W. Madej, Wydawnictwo Aletheia.
  2. Arendt H. 2005. Wprowadzenie w politykę, [w:] tejże, Polityka jako obietnica, tłum. W. Madej, M. Godyń, Prószyński i S-ka.
  3. Arendt H. 2008. Wykłady o filozofii politycznej Kanta, tłum. M. Moskalewicz, „Kronos”, nr 4.
  4. Arendt H. 2011a. Koncepcja historii: starożytna i nowożytna, [w:] Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. W. Madej, M. Godyń, Wydawnictwo Aletheia.
  5. Arendt H. 2011b. Co to jest wolność, [w:] Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. W. Madej, M. Godyń, Wydawnictwo Aletheia.
  6. Bedau H.A. 1961. On Civil Disobedience, „The Journal of Philosophy”, 58, s. 653–664.
  7. Brownlee K. 2012. Conscience and Conviction. The Case for Civil Disobedience, Oxford University Press.
  8. Dworkin R. 1998. Biorąc prawa poważnie, tłum. T. Kowalski, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  9. Kaczmarczyk M. 2010. Nieposłuszeństwo obywatelskie a pojęcie prawa, Oficyna Naukowa.
  10. Lethen H. 2002. Cool Conduct. The Culture of Distance in Weimar Germany, University of California Press.
  11. Manent P. 2001. Cours familier de philosophie politique, Fayard.
  12. Plessner H. 1994. Władza a natura ludzka. Esej o antropologii światopoglądu historycznego, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, PWN.
  13. Plessner H. 2008. Granice wspólnoty. Krytyka radykalizmu społecznego, tłum. J. Merecki, Oficyna Naukowa.
  14. Rakusa-Suszczewski M. 2013a. The impossibility of multiculturalism. Modernity and politics, „Yearbook of Polish European Studies”, nr 16, s. 247–264.
  15. Rakusa-Suszczewski M. 2013b. Radykalizm, podmiotowość i sfera publiczna w refleksji Helmutha Plessnera, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, nr 47, s. 17–38.
  16. Rawls J. 1994. Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  17. Sunstein C.R. 2006. Sprzeciw w życiu społeczeństw, tłum. J.S. Kugler, Wydawnictwo Sejmowe.
  18. Szutta A. 2011. Obywatelskie nieposłuszeństwo. Próba określenia pojęcia, Wydawnictwo Naukowe Semper.

Downloads

Download data is not yet available.