Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 1(16) (2019): Intelektualiści totalni

Edmund Husserl i filozofia radykalnego początku

DOI
https://doi.org/10.14394/srz.16.10
Przesłane
20 lipca 2020
Opublikowane
01-04-2019

Abstrakt

W artykule omawiamy na podstawie prac Edmunda Husserla oraz korespondencji z jego uczniem Arnoldem Metzgerem wybrane idee fenomenologii, pokazując, jak bardzo radykalny i maksymalistyczny był to projekt, który w skrócie można scharakteryzować jako próbę rozpoczęcia filozofii od nowa. Wychodząc od skrajnie pesymistycznej oceny filozofii i nauki, Husserl opisuje kryzys racjonalności, który dotknął Europę. Rozwiązaniem ma być stworzenie nowej, ściśle naukowej filozofii, czyli fenomenologii. Wedle zamysłów Husserla, miała ona stanowić całkiem nową fundamentalną dyscyplinę naukową dającą podstawę innym naukom, w tym m.in. psychologii. Zadanie, jakie sobie Husserl postawił, wymagało radykalnych środków, dlatego dużą część swoich rozważań poświęcił na opracowanie nowej metody filozoficznej, której celem było m.in. zawieszenie całej uprzednio nabytej wiedzy. Maksymalistyczny projekt Husserla zmagał się z wewnętrznymi ograniczeniami i sprzecznościami, doprowadził jednak do przełomu teoretycznego w filozofii XIX i XX wieku. Cel tak pomyślanej nowej filozofii nie był wyłącznie naukowy, lecz również cywilizacyjny. Fenomenologia miała doprowadzić do odnowy duchowej ludzkości poprzez transformację nauki i odkrycie nieskończonej idei racjonalności leżącej u podstaw kultury europejskiej.

Bibliografia

  1. Franck D. 2001. Dramatique des phénomènes, PUF.
  2. Franck D. 2017. Dwa ciała. Wokół fenomenologii Husserla, tłum. J. Migasiński, A. Dwulit, Wydawnictwo Naukowe Scholar (cytat za: Schumann K. 1977. Husserl-Chronik. Denk- und Lebensweg Edmund Husserls, „Husserliana Dokumente”, nr 1, Martinus Nijhoff, s. 489).
  3. Gniazdowski A. 2007. Polityka i geometria. Fenomenologia Edmunda Husserla a problem demokracji, IFiS PAN.
  4. Husserl E. 1967. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, księga I, (Idee I), tłum. D. Gierulanka, PWN.
  5. Husserl E. 1974. Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, księga II, (Idee II), tłum. D. Gierulanka, PWN.
  6. Husserl E. 1982. Medytacje kartezjańskie, tłum. A. Wajs, PWN.
  7. Husserl E. 1989. Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu, tłum. J. Sidorek, PWN.
  8. Husserl E. 1990. Idea fenomenologii. Pięć wykładów, tłum. J. Sidorek, PWN.
  9. Husserl E. 1992. Filozofia jako ścisła nauka, tłum. W. Galewicz, Aletheia.
  10. Husserl E. 1993. Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, tłum. J. Sidorek, Aletheia.
  11. Husserl E. 2000a. Badania logiczne, t. II, cz. I, tłum. J. Sidorek, PWN.
  12. Husserl E. 2000b. Badania logiczne, t. II, cz. II, tłum. J. Sidorek, PWN.
  13. Husserl E. 2009. List Edmunda Husserla do Arnolda Metzgera, tłum. A. Gniazdowski, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, R. 18, nr 4(72), s. 537–544.
  14. Husserl E. 2011. Logika formalna i logika transcendentalna. Próba krytyki rozumu logicznego, tłum. G. Sowinski, IFiS PAN.
  15. Husserl E. 2017. Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, tłum. S. Walczewska, Vis-à-Vis Etiuda.
  16. Kołakowski L. 1987. Husserl i poszukiwanie pewności, In Plus.
  17. Krokos J. 1998. Metody fenomenologiczne i ich aktualność: zarys problemu, „Studia Philosophiae Christianae”, nr 34/2, s. 103–111.
  18. Lee Chun Lo 2009. Teleologia świata i idea Boga. Znaczenie Boga w fenomenologii Husserla, z niemieckiego tłum. J. Duraj, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, R. 18, nr 4(72), s. 337–351.
  19. Łaciak P. 1015. Fenomenologia transcendentalna i metafizyka, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, t. 60, s. 256–277.
  20. Merleau-Ponty M. 2001. Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Aletheia.
  21. Metzger A. 1979. Phänomenologie der Revolution, Syndikat.
  22. Miettinen T. 2013. The Idea of Europe in Husserl’s Phenomenology: A Study in Generativity and Historicity, University of Helsinki.
  23. Mohanty J., Frege G., Husserl E. 1974. Frege-Husserl Correspondence, „ The Southwestern Journal of Philosophy”, nr 5(3), s. 83–95.
  24. Płotka W. 2019. Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla, Wydawnictwo Liberi Libri.
  25. Spiegelberg H. 1972. The Phenomenological Movement, Springer.
  26. Święcicka K. 1993. Husserl, „Wiedza Powszechna”.
  27. Zahavi D. 2012. Fenomenologia Husserla, Wydawnictwo WAM.

Downloads

Download data is not yet available.