common.pageHeaderLogo.altText67405ebd13aab

Artykuły

Nr 2(21) (2021): Socjologia historyczna

Analityczna socjologia historyczna. Perspektywy dyscypliny

Przesłane
23 October 2021
Opublikowane
01-11-2021

Abstrakt

Socjologowie analityczni wydają się podzielać przekonanie, że najlepszym sposobem wyjaśniania zjawisk społecznych są teorie średniego zasięgu, a zachowania społeczne są wypadkową zachowań jednostek. Działania podmiotów w skali mikro realizują się na poziomie grup i instytucji społecznych, a poziom makro oddziałuje na jednostki poprzez fakty społeczne oraz kontekst, w którym dokonuje się socjalizacja. Program socjologii analitycznej miał w założeniu służyć pogłębieniu rozumienia zjawisk społecznych o wyjaśnienie mechanizmów ich powstawania. Nie wystarczy zaobserwowanie korelacji między zmiennymi, konieczne jest zanalizowanie tego, jak przebiega głęboka zależność między poszczególnymi elementami budującymi wyjaśniany mechanizm społeczny – dowodził Peter Hedström. Przy tak skonstruowanych postulatach teoretycznych i metodologicznych szczególną słabość dostrzega się w analizach z dziedziny socjologii historycznej. Socjologia historyczna może jednak przyjąć dodatkowe założenia metodologiczne, które pozwolą jej na włączenie niektórych założeń socjologii analitycznej i przez to wzbogacenie potencjału poznawczego socjologii historycznej, a także systematyzację i formalizację jej dorobku.

Artykuł ma na celu pokazanie, że istnieje możliwość integracji socjologii analitycznej z socjologią historyczną. Socjologia historyczna może otrzymać nowy impuls badawczy poprzez wykorzystanie dostępnych archiwów historycznych i zastosowanie reguł metodologicznych proponowanych przez socjologię analityczną. Szczególnie ważne wydaje się zastosowanie analizy sieci społecznych.

Bibliografia

  1. Adams J., Clemens E.S., Orloff A.S. 2005. Remaking Modernity: Politics, History and Sociology, Duke University Press.
  2. Allison P.D., Stewart J.A. 1974. Productivity Differences among Scientists: Evidence for Accumulative Advantage, „American Sociological Review”, nr 39, s. 596–606.
  3. Aykut E. 2011. Ethnic Conflict, the Armenian Question, and Mob Violence in the Late Ottoman Empire, [w:] Globalizing Lynching History: Vigilantism and Extra-Legal Punishment from an International Perspective, red. M. Berg, S. Wendt, Palgrave Macmillan, s. 119–135.
  4. Baldassarri D. 2009. Collective Action, [w:] The Oxford Handbook of Analytical Sociology, red. P. Hedström, P. Bearman, Oxford University Press, s. 391–419.
  5. Barabasi A.L., Wang D. 2021. The Science of Science, Cambridge University Press.
  6. Barkey K. 2009. Historical Sociolog y, [w:] The Oxford Handbook of Analytical Sociology, red. P. Hedström, P. Bearman, Oxford University Press, s. 721– 734.
  7. Biernacki R. 1995. The Fabrication of Labor in Germany and Britain, 1640– 1914, University of California Press.
  8. Biggs M. 2009. Self-fulfilling Prophecies, [w:] The Oxford Handbook of Analytical Sociolog y, red. P. Hedström, P. Bearman, Oxford University Press, s. 294–315.
  9. Biggs M. 2018. Size Matters: Quantifying Protest by Counting Participants, „Sociological Methods and Research”, vol. 47, no. 3, s. 351–383.
  10. Bonnell V.E., Hunt L. 1999. Beyond the Cultural Turn: New Directions in the Study of Society and Culture, University of California Press.
  11. Boudon R. 2002. Sociolog y that Really Matters, „European Sociological Review”, no. 18, s. 371–378.
  12. Broccatelli Ch., Everett M., Koskinen J. 2016. Temporal Dynamics in Covert Networks, „Methodological Innovations”, no. 9, s. 1–14.
  13. Butts C.T. 2008. A Relational Event Framework for Social Action, „Sociological Methodology”, vol. 38, no. 1, s. 155–200.
  14. Cole J.R., Cole S. 1973. Social Stratification in Science, University of Chicago Press.
  15. Diani M. 2003. Network and Social Movements: A Research Program, [w:] Social Movements and Networks: Relational Approaches to Collective Action, red. M. Diani, D. McAdam, Oxford University Press, s. 299–319.
  16. Edwards G., Crossley N. 2009. Measures and Meanings: Exploring the Ego-Net of Helen Kirkpatrick Watts, Militant Suffragette, „Methodological Innovations”, no. 4, s. 37–61.
  17. Elster J. 1989. The Cement of Society: A Study of Social Order, Cambridge University Press.
  18. Erikson E. 2014. Between Monopoly and Free Trade: The English East India Company, Princeton University Press.
  19. Ginzburg C. 1989. Ser i robaki, tłum. R. Kłos, PIW.
  20. Goldthorpe H.J. 2012. O socjologii: integracja badań i teorii, tłum. J. Słomczyńska, Wydawnictwo IFiS PAN.
  21. Gould R.V. 1995. Insurgent Identities, The University of Chicago Press.
  22. Gould R.V. 2002. The Origins of Status Hierarchies: A Formal Theory and Empirical Test, „American Journal of Sociology”, no. 107, s. 1143–1178.
  23. Hage J. 1994. Formal Theory in Sociology, State University of New York Press.
  24. Hechter M. 2000. Containing Nationalism, Oxford University Press.
  25. Hedström P. 2005. Dissecting the Social: On the Principles of Analytical Sociology, Cambridge University Press.
  26. Hedström P., Bearman P., red. 2009. The Oxford Handbook of Analytical Sociology, Oxford University Press.
  27. Johnson D.P. 2008. Contemporary Sociological Theory: An Integrated Multi-Level Approach, Springer Science+Business Media Press.
  28. Jussim L., Eccles J., Madon S. 1996. Social Perception, Social Stereotypes, and Teacher Expectations: Accuracy and the Quest for the Powerful Self-Fulfilling Prophecy, „Advances in Experimental Social Psychology”, no. 28, s. 281–388.
  29. Jussim L., Harber K.D. 2005. Teacher Expectations and Self-Fulfilling Prophecies: Knowns and Unknowns, Resolved and Unresolved Controversies, „Personality and Social Psychology Review”, no. 9, s. 131–155.
  30. Kalyvas S.N. 2006. The Logic of Violence in Civil War, Cambridge University Press.
  31. Kerckhoff A.C., Glennie E. 1999. The Matthew Effect in American Education, „Research in Sociology of Education and Socialization”, no. 12, s. 35–66.
  32. Kontoleon N., Falzon L., Pattison P. 2013. Algebraic Structures for Dynamic Networks, „Journal of Mathematical Psychology”, vol. 57, no. 6, s. 310–319.
  33. Kriesi H. 1995. The Political Opportunity Structure of New Social Movements: Its Impact on Their Mobilization, [w:] The Politics of Social Protest: Comparative Perspectives on States and Social Movements, red. J.C. Jenkins, B. Klandermans, University of Minnesota Press, s. 2–40.
  34. Lachmann R. 2000. Capitalists in Spite of Themselves: Elite Conflict and Economic Transitions in Early Modern Europe, Oxford University Press.
  35. Lazega E. 2021. Networks and Neo-Structural Sociolog y, [w:] The Oxford Handbook of Social Networks, red. R. Light, J. Moody, Oxford University Press, s. 50–71.
  36. LeRoy Ladurie E. 1988. Montaillou: wioska heretyków 1294–1324, tłum. E.D. Żółkiewska, PIW.
  37. Lorenzini J., Kriesi H., Makarov P., Wüest B. 2021. Protest Event Analysis: Developing a Semiautomated NLP Approach, „American Behavioral Scientist”, no. 23, s. 1–23.
  38. Mahoney J., Rueschemeyer D. 2003. Comparative Historical Analysis: Achievements and Agendas, [w:] Comparative Historical Analysis in the Social Sciences, red. J. Mahoney, D. Rueschemeyer, Cambridge University Press, s. 3–38.
  39. Makovi K., Hagen R., Bearman P. 2016. The Course of Law: State Intervention in Southern Lynch Mob Violence 1882–1930, „Sociological Science”, no. 3, s. 860–888.
  40. McAdam D. 1988. Freedom Summer, Oxford University Press.
  41. McAdam D. 1999. Political Process and the Development of Black Insurgency: 1930–1970, University of Chicago Press.
  42. McAdam D., Tilly Ch., Tarrow S. 2001. Dynamics of Contention, Cambridge University Press.
  43. McCarthy J., McPhail C., Smith J. 1996. Images of Protest: Dimensions of Selection Bias in Media Coverage of Washington Demonstrations, 1982 and 1991, „American Sociological Review”, no. 61, s. 478–499.
  44. McLean P.D. 2011. Patrimonialism, Elite Networks, and Reform in LateEighteenth-Century Poland, „The Annals of the American Academy”, no. 636, s. 88–110.
  45. Merton R.K. 1957. Social Theory and Social Structure, Free Press.
  46. Merton R.K. 1968. The Matthew Effect in Science: The Reward and Communication Systems of Science Are Considered, „Science”, no. 159, s. 56–63.
  47. Moody J. 2002. The Importance of Relationship Timing for Diffusion, „Social
  48. Forces”, vol. 81, no. 1, s. 25–56.
  49. Morris M., Kretzschmar M. 1995. Concurrent Partnerships and Transmission Dynamics in Networks, „Social Networks”, vol. 17, nos. 3–4, s. 299–318.
  50. Morris M., Kretzschmar M. 1997. Concurrent Partnerships and the Spread of HIV, „Aids”, vol. 11, no. 5, s. 641–648.
  51. Noguera J.A. 2006. Introduction: Why We Need an Analytical Sociological Theory, „Papers”, no. 80, s. 7–28.
  52. Obershall A. 1993. Social Movements: Ideologies, Interests and Identities, Transaction.
  53. Olson M. 2012 [1965]. Logika działania zbiorowego, tłum. S. Szymański, Scholar.
  54. Ostrom E. 1990. Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action, Cambridge University Press.
  55. Ostrom E. 1998. A Behavioral Approach to the Rational Choice Theory of Collective Action, „American Political Science Review”, vol. 92, no. 1, s. 1–22.
  56. Ostrom E. 2000. Collective Action and the Evolution of Social Norms, „Journal of Economic Perspectives”, vol. 14, no. 3, s. 137–158.
  57. Phillips D.J. 2001. The Promotion Paradox: Organizational Mortality and Employee Promotion Chances in Silicon Valley Law Firms, 1946–1996, „American Journal of Sociology”, no. 106, s. 1058–1098.
  58. Podolny J.M. 1993. A Status-Based Model of Market Competition, „American Journal of Sociology”, no. 984, s. 829–872.
  59. Rawski T. 2019. Boszniacki nacjonalizm. Strategie budowania narodu po 1995 roku, Wydawnictwo Scholar.
  60. Restivo M., Rijt van de A. 2012. Experimental Study of Informal Rewards in Peer Production, „PlosOne”, 7(3): e34358. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0034358; dostęp: 4.07.2021.
  61. Skocpol T. 1984. Visions and Method in Historical Sociolog y, Cambridge University Press.
  62. Snijders T.A.B. 2001. The Statistical Evaluation of Social Network Dynamics, „Sociological Methodology”, no. 31, s. 361–395.
  63. Snijders T.A.B. 2011. Statistical Models for Social Networks, „Annual Review of Sociology”, no. 37, s. 131–153.
  64. Stinchcombe A. 1978. Theoretical Methods in Social History, Academic Press.
  65. Tarrow S. 1996. States and Opportunities: The Political Structuring of Social Movements, [w:] Comparative Perspectives on Social Movements: Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Cultural Framings, red. D. McAdam, J.D. McCarthy, M.N. Zald, Cambridge University Press, s. 41–62.
  66. Tarrow S. 1998. Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics, Cambridge University Press.
  67. Thelen K. 2004. How Institutions Evolve: The Political Economy of Skills in Germany, Britain, the United States, and Japan, Cambridge University Press.
  68. Tilly Ch. 1978. From Mobilization to Revolution, Addison-Wesley Pub. Co.
  69. Tilly Ch. 1992. Coercion, Capital and European States, AD 990–1992, Blackwell.
  70. Tilly Ch. 1994. States and Nationalism in Europe, „Theory and Society”, no. 23, s. 131–146.
  71. Tilly Ch. 2009. Katalogi zdarzeń jako teorie, tłum. A. Dziuban, [w:] Nowe perspektywy teorii socjologicznej, red. A. Manterys, J. Mucha, Nomos, s. 89–115.
  72. Udehn L. 2001. Methodological Individualism: Background, History and Meaning, Routledge.
  73. Wada T. 2005. Civil Society in Mexico: Popular Protest amid Economic and Political Liberalization, „International Journal of Sociology and Social Policy”, vol. 25, no. 1–2, s. 87–117.
  74. Wallerstein I.M. 1974. The Modern World-System, Studies in Social Discontinuity, Academic Press.
  75. Zemon-Davies N. 2011 [1983]. Powrót Martina Guerre, tłum. P. Szulgit, PIW.

Downloads

Download data is not yet available.