Artykuły
Nr 2(11) (2016): Nuda
Psychologicznie o nudzie – teorie i modele nudy
-
Przesłane
-
26 June 2020
-
Opublikowane
-
01-11-2016
Abstrakt
Jakkolwiek zjawisko nudy stanowi często przedmiot refleksji socjologów, to ze względu na fakt, że bezpośrednio związana jest ona z funkcjonowaniem afektywnym i poznawczym człowieka, podejmuje się nad nią badania w obrębie psychologii. Początkowo zjawisko nudy rozpatrywano z perspektywy psychologii pracy (jako czynnik zakłócający jej efektywność) oraz teorii psychoanalitycznej (wyróżniając adaptacyjne i patologiczne formy nudy). Współcześnie badacze podkreślają możliwość wyróżnienia wielu rodzajów nudy. Jako kryteria przyjąć można z jednej strony przyczyny nudy (sytuacyjne versus wewnętrzne), z drugiej zaś – poziom jej dezadaptacyjności. Wskazują oni także na możliwość traktowania osobowej podatności na nudę jako konstruktu ujmowanego w ramach różnic indywidualnych. W artykule autorzy prezentują niektóre najważniejsze psychologiczne teorie i badania nad nudą. Przedstawiają także narzędzia, stosowane obecnie do badania nudy i podatności na nudę.
Bibliografia
- Ahmed S.M.S. 1990. Psychometric Properties of the Boredom Proneness Scale, „Perceptual and Motor Skills”, nr 71(3), s. 963–966.
- Asseburg R., Frey A. 2013. Too Hard, Too Easy, or Just Right? The Relationship between Effort or Boredom and Ability-difficulty Fit, „Psychological Test and Assessment Modeling”, nr 55(1), s. 92–104.
- Bench S.W., Lench H.C. 2013. On the Function of Boredom, „Behavioral Sciences”, nr 3, s. 459–472.
- Bergler E. 1945. On the Disease Entity Boredom (Alyosis) and its Psychopathology, „Psychiatric Quarterly”, nr 19, s. 35–51.
- Bernstein H. 1975. Boredom and the Ready-made Life, „Social Research”, nr 42(3) s. 512–537.
- Blaszczynski A., McConaghy N., Frankova A. 1990. Boredom Proneness in Pathological Gambling, „Psychological Reports”, nr 67(1), s. 35–42.
- Bornstein R.F., Kale A.R., Cornell K.R. 1990. Boredom as Limiting Condition on the Mere Exposure Effect, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 58(5), s. 791–800.
- Chruszczewski M.H. 2015. Psychologiczne koncepcje nudy, „Ruch Pedagogiczny”, nr 86(2), s. 15–31.
- Damrad-Frye R., Laird J.D. 1989. The Experience of Boredom. The Role of the Self-perception of Attention, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 57(2), s. 315–320.
- Fahlman S., Mercer-Lynn K.B., Flora D.B., Eastwood J.D. 2013. Development and Validation of the Multidimensional Boredom Scale, „Assessment”, nr 20(1), s. 68–85.
- Farmer R., Sundberg N.D. 1986. Boredom Proneness. The Development and Correlates of a New Scale, „Journal of Personality Assessment”, nr 50(1), s. 4–17.
- Fenichel O. 1951. On the Psychology of Boredom, [w:] Organization and Pathology of Thought: Selected Sources, red. D. Rappaport, Columbia University Press, s. 349–361.
- Geiwitz P.J. 1966. Structure of Boredom, „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 3(5), s. 592–600.
- Goetz T., Frenzel A.C., Hall N.C., Nett U., Pekrun R., Lipnevich A. 2014. Types of Boredom: an Experience Sampling Approach, „Motivation and Emotion”, nr 38(3), s. 401–419.
- Gordon A., Wilkinson R., McGown A., Jovanoska S. 1997. The Psychometric Properties of the Boredom Proneness Scale: An Examination of its Validity, „Psychological Studies”, nr 42, s. 85–97.
- Greenson R.R. 1953. On Boredom, [w:] Explorations in Psychoanalysis, red. R.R. Greenson, International Universities Press, s. 45–60.
- Keltner D., Gross J.J. 1999. Functional Accounts of Emotions, „Cognition & Emotion”, nr 13(5), s. 467–480.
- Klapp O.E. 1986. Overload and Boredom: Essays on the Quality of Life in the Information Society, Greenwood Press.
- Kubose S.K. 1972. Motivational Effects of Boredom on Children’s Response Speeds, „Developmental Psychology”, nr 6, s. 302–305.
- LePera N. 2011. Relationships between Boredom Proneness, Mindfulness, Anxiety, Depression, and Substance Use, „The New School Psychology Bulletin”, nr 8(2), s. 15–25.
- London H., Schubert D.S. P., Washburn D. 1972. Increase of Autonomic Arousal by Boredom, „Journal of Abnormal Psychology”, nr 80(1), s. 29–36.
- Martin M., Sadlo G., Stew G. 2006. The Phenomenon of Boredom, „Qualitative Research in Psychology”, nr 3(3), s. 193–211.
- Neu J. 1998. Boring from within. Endogenous versus Reactive Boredom, [w:] Emotions and Psychopatholog y. Theory and Research, red. W.F. Flack, J.D. Laird, University Press, s. 158–170.
- O’Hanlon J.F. 1981. Boredom: Practical Consequences of a Theory, „Acta Psychologica”, nr 49(1), s. 53–82.
- Panksepp J. 2008. Emocjonalne systemy operacyjne a subiektywność: problemy metodologiczne i ramy pojęciowe dla neurobiologicznej analiz y afektu, [w:] Formy aktywności umysłu: ujęcia kognitywistyczne, t. 1: Emocje, percepcja, świadomość, red. A. Klawiter, tłum. A. Binder i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 73–111.
- Pekrun R., Elliot A.J., Maier M.A. 2006. Achievement Goals and Discrete Achievement Emotions. A Theoretical Model and Prospective Test, „Journal of Educational Psychology”, nr 98(3), s. 583–597.
- Pekrun R., Goetz T., Daniels L.M., Stupnisky R.H., Perry R.P. 2010. Boredom in Achievement Settings. Exploring Control-Value Antecedents and Performance Outcomes of a Neglect Emotion, „Journal of Educational Psychology”, nr 102(3), s. 531–549.
- Prinz J.J. 2008. Emocje jako ucieleśnione oceny, [w:] Formy aktywności umysłu: ujęcia kognitywistyczne, t. 1: Emocje, percepcja, świadomość, red. A. Klawiter, tłum. A. Binder i in., Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 37–72.
- Sommers J., Vodanovich S.J. 2000. Boredom Proneness. Its Relationship to Psychological- and Physical-health Symptoms, „Journal of Clinical Psychology”, nr 56(1), s. 149–155.
- Todman M. 2003. Boredom and Psychotic Disorders. Cognitive and Motivational Issues, „Psychiatry”, nr 66(2), s. 146–167.
- Vodanovich S.J. 2003. Psychometric Measures of Boredom. A Review of the Literature, „Journal of Psychology”, nr 137(6), s. 569–595.
- Vodanovich S.J., Kass S.J. 1990. A Factor Analytic Study of the Boredom Proneness Scale, „Journal of Personality Assessment”, nr 55(1–2), s. 115–123.
- Vodanovich S.J., Watt J.D. 2016. Self-Report Measures of Boredom. An Updated Review of the Literature, „The Journal of Psychology”, nr 150(2), s. 196– 228.
- Vodanovich S.J., Watt J.D., Piotrowski Ch. 1997. Boredom Proneness in African American College Students. A Factor Analytic Perspective, „Education”, nr 118(2), s. 229–236.
- Watt J.D., Ewing J.E. 1996. Toward the Development and Validation of a Measure of Sexual Boredom, „Journal of Sex Research”, nr 33(1), s. 57–66.
- Zuckerman M. 1979. Sensation Seeking: Beyond the Optimal Level of Arousal, Lawrence Erlbaum Associates.
- Zuckerman M. 2006. Biosocial Bases of Sensation Seeking, [w:] Biology of Personality and Individual Differences, red. T. Canli, The Guilford Press, s. 37–59.
Downloads
Download data is not yet available.