Artykuły
Nr 1(10) (2016): Wędrujące pojęcia
Jak pisać biografie pojęć i myśli? O technikach pracy twórczej
Abstrakt
Artykuł inspiruje się projektem Mieke Bal o wędrujących pojęciach, którego geneza tkwi w refleksji nad międzydyscyplinarnymi nieporozumieniami w dyskusjach i nauczaniu akademickim. Podejście Bal jest tu porównane z przedsięwzięciem polskiego naukowca, Antoniego B. Dobrowolskiego, który planując założenie archiwum materiałów do badania twórczości (1927), chciał poprawić jakość nauczania w polskich szkołach. Podczas gdy celem Bal było rozjaśnienie intersubiektywnego potencjału pojęć, to Dobrowolski zachęcał naukowców do spisywania biografii własnego procesu twórczego. Niepowodzenie projektu Dobrowolskiego zostaje tu dodatkowo przeanalizowane w ujęciu historycznym poprzez zestawienie z niemieckim opracowaniem tekstów biograficznych wielkich uczonych pod redakcją m.in. Raymunda Schmidta.
Bibliografia
- Adams G.P., Montague W.P., red. 1930. Contemporary American Philosophy, t. 1: Personal Statements, Allen & Unwin.
- Anonim 1905a. Séance du 8 janvier 1905, „Bulletin de l’Association des Ingénieurs sortis de l’École de Liége. Nouvelle série”, nr 29, s. 18–28.
- Anonim 1905b. Séance du 5 février 1905, „Bulletin de l’Association des Ingénieurs sortis de l’École de Liége. Nouvelle série”, nr 29, s. 163–177.
- Anonim [X.Y.] 1928a. Życiorys II-gi, „Nauka Polska”, nr 9, s. 217–245.
- Anonim [J.Z.] 1928b. Wspomnienia o drogach do pracy naukowej, „Nauka Polska”, nr 9, s. 246–259.
- Anonim [J.O.] 1932. Szkic autobiograficzny, „Nauka Polska”, nr 15, s. 39–58.
- Bal M. 2012. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik, tłum. M. Bucholc, Narodowy Centrum Kultury. [Oryg. 2002.]
- Barthes R. 1999. Śmierć autora, tłum. M.P. Markowski, „Teksty Drugie”, nr 1/2, s. 247–252. [Oryg. 1968.]
- Bast R.A. 1997. Die Buchhändler-Familie Meiner. Ein Beitrag zur Buchhandelsgeschichte des 20. Jahrhunderts, Verlag Jürgen Dinter.
- Białobrzeski Cz. [C. B.] 1927. Szkic autobiograficzny i uwagi o twórczości naukowej przez C.B., „Nauka Polska”, nr 6, s. 49–76.
- Borel E. 1936. Documents sur la psychologie de l’invention dans le domaine de la science, „Organon”, nr 1, s. 33–42.
- Boring E.G., Werner H., Langfeld H.S., Yerkes R.M., red. 1952. A History of Psycholog y in Autobiography, t. 4, Clark University Press.
- Bujak F. [F. B.] 1927. Drogi mojego rozwoju umysłowego, „Nauka Polska”, nr 6, s. 77–136.
- Cain F., Kleeberg B., red. 2017. A New Organon. Science Studies in Interwar Poland, Mohr Siebeck.
- Daston L. 2000. Die unerschütterliche Praxis, [w:] Auf der Suche nach der verlorenen Wahrheit. Zum Grundlagenstreit in der Geschichtswissenschaft, red. R.M. Kiesow, D. Simon, Campus, s. 13–25.
- Daston L. 2003. Die wissenschaftliche Persona. Arbeit und Berufung, [w:] Zwischen Vorderbühne und Hinterbühne. Beiträge zum Wandel der Geschlechterbeziehungen in der Wissenschaft vom 17. Jahrhundert bis zur Gegenwart, red. T. Wobbe, Transcript, s. 109–136.
- Dewey J. 1934. Jak myślimy?, tłum. Z. Bastgenówna, Książnica Atlas. [Oryg. 1910.]
- Dobrowolski A.B. 1918. O pilnej potrzebie wychowania umysłowego w Polsce: o zasadniczej reformy nauczania w szkołach średnich oraz stworzenia w związku z ową reformą nowych placówek pracy naukowej, „Nauka Polska”, nr 1, s. 489–502.
- Dobrowolski A.B. 1927a. Archiwum materjałów do badania twórczości, „Nauka Polska”, nr 6, s. 140.
- Dobrowolski A.B. [A.B.D.] 1927b. „Biografja” myśli twórczej, „Nauka Polska”, nr 6, s. 136–140.
- Dobrowolski A.B. [A.B.D.] 1928. Mój „życiorys naukowy”, „Nauka Polska”, nr 9, s. 68–216.
- Dobrowolski A.B. [bez autora] 1936. Letters to the Editor, „Organon”, nr 1, s. 290–294.
- Dobrowolski A.B. 1945. O potrzebie katalogu czynności umysłowych, „Kuźnica”, nr 13, s. 5–6.
- Dobrowolski A.B. 1946. W rocznicę wynalazku czołgu, „Odrodzenie”, nr 1, s. 5.
- Dobrowolski A.B. 1964. Moralność umysłowa (materiały), Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
- Fleck L. 2006. Powstanie i rozwój faktu naukowego. Wprowadzenie do nauki o stylu myślowym i kolektywie myślowym, tłum. M. Tuszkiewicz, [w:] tegoż, Psychosocjologia poznania naukowego. „Powstanie i rozwój faktu naukowego” oraz inne pisma z filozofii poznania, red. Z. Cackowski, S. Symotiuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 29–163. [Oryg. 1935.]
- Foucault M. 2002. Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970, tłum. M. Kozłowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria. [Oryg. 1971.]
- Gelblum S. 1903a. Discussion des conditions générales que doit remplir le dispositif d’arret du tube à tirage dans tout microscope, et déscription du moyen pratique ponr arriver à ce rèsultat, „Zeitschrift für wissenschaftliche Mikroskopie und mikroskopische Technik”, nr 20, s. 129–132.
- Gelblum S. 1903b. Le mouvement lent du tube de microscope, „Zeitschrift für wissenschaftliche Mikroskopie und mikroskopische Technik”, nr 20, s. 421–428.
- Genette G. 1987. Seuils, Éditions du Seuil.
- Grass N. 1950. Österreichische Geschichtswissenschaft der Gegenwart in Selbstdarstellungen, Universitäts-Verlag Wagner.
- Hammond P.E., red. 1964. Sociologists at Work. Essays on the Craft of Social Research, Basic Books.
- Helmholtz H. 1865. Tischrede gehalten bei der Feier des 70. Geburtstages Berlin 1891, [w:] tegoż, Vorträge und Reden, t. 1, Friedrich Vieweg und Sohn, s. 1–21. [V wyd. 1903.]
- Heymans G. 1922. G. Heymans, [w:] Die Philosophie der Gegenwart in Selbstdarstellungen, t. 3, red. R. Schmidt, Felix Meiner Verlag, s. 1–52. [II wyd. 1924.]
- Ingarden R. 1960. O dziele literackim. Badania z pogranicza teorii języka i filozofii literatury, tłum. M. Turowicz, PWN. [Oryg. 1931.]
- Iser W. 1986. Proces cz ytania. Perspektywa fenomenologiczna, tłum. W. Bialik, [w:] Współczesna myśl literaturoznawcza w Republice Federalnej Niemiec. Antologia, red. H. Orłowski, tłum. M. Łukasiewicz, Czytelnik, s. 225–244. [Oryg. 1976.]
- Jauß H.R. 1999. Historia literatury jako prowokacja, tłum. M. Łukasiewicz, IBL. [Oryg. 1967.]
- Kaźmierska K., red. 2012. Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, Nomos.
- Kracauer S. 1963 [1930]. Die Biographie als neubürgerliche Kunstform, [w:] tegoż, Das Ornament der Masse. Essays, Suhrkamp, s. 75–80.
- Kraśko N. 1996. Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1920–1970, PWN.
- Krogh A. 1938. Visual Thinking. An Autobiographical Note, „Organon”, nr 2, s. 86–94.
- Lebow K. 2012. The Conscience of the Skin. Interwar Polish Autobiography and Social Rights, „Humanity”, nr 3, s. 297–319.
- Lindzey G., Runyan W.M., red. 2007. A History of Psychology in Autobiography, t. 9, Clark University Press.
- Lyotard J.-F. 1997. Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Aletheia. [Oryg. 1979.]
- Mann T. 1949. Die Entstehung des Doktor Faustus. Roman eines Romans, Suhrkamp.
- McGee M. 2005. Self-Help, Inc.: Makeover Culture in American Life, Oxford University Press.
- Muirhead J.H., red. 1924. Contemporary British Philosophy. Personal Statements, t. 1, George Allen & Unwin. [III wyd. 1965.]
- Murchison C., red. 1930a. A History of Psychology in Autobiography, t. 1, Russell & Russell. [II wyd. 1961.]
- Murchison C., red. 1930b. A History of Psychology in Autobiography, t. 2, Russell & Russell. [II wyd. 1961.]
- Mysłakowski Z., Gross F. 1938. Robotnicy piszą. Pamiętniki robotników: studium wstępne, Księgarnia Powszechna.
- Neumann B., Nünning A., red. 2012. Travelling Concepts for the Study of Culture, de Gruyter.
- Nora P., red. 1987. Essais d’ego-histoire, Gallimard.
- Ossowska M. 1931. Recenz ja „A History of Psychology in Autobiography”, Vol. I, red. C. Murchison (1930), Worcester, Mass., London, „Nauka Polska”, nr 24, s. 363–365.
- Ossowska M. 1933. Recenz ja „A History of Psychology in Autobiography”, Vol. II, red. C. Murchison (1932), Worcester, Mass., London, „Nauka Polska”, nr 28, s. 351–352.
- Ossowski S. [Student]. 1923. Kartka z życia studenta, „Nauka Polska”, nr 4, s. 63–75.
- Passerini L., Geppert A. 2001. Historians in Flux: The Concept, Task and Challenge of Ego-histoire, „Historein”, nr 3, s. 7–18.
- Piskurewicz J. 1993. W służbie nauki i oświaty. Stanisław Michalski (1865–1949), Wydawnictwo IHNOiT.
- Poe E.A. 1984. The Philosophy of Composition, [w:] tegoż, Essays and Reviews, red. G.R. Thompson, Literary Classics of the United States, s. 13–25. [Oryg. 1846.]
- Poincaré H. 1911. Nauka i Metoda, tłum. M.H. Horwitz, Jakób Mortkowicz. [Oryg. 1908.]
- Pongratz L.J., red. 1975. Philosophie in Selbstdarstellungen, t. 1, Felix Meiner.
- Popkin J.D. 2005. History, Historians, and Autobiography, University of Chicago Press.
- Popkin J.D. 2009. The Origins of Modern Academic Autobiography: Felix Meiner’s Die Wissenschaft der Gegenwart in Selbstdarstellungen, 1921–1929, „Rethinking History: The Journal of Theory and Practice”, nr 1, s. 27–42.
- Ricoeur P. 2005. O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, PWN. [Oryg. 1990.]
- Schmidt R. 1921. Vorwort des Herausgebers, [w:] Die Philosophie der Gegenwart in Selbstdarstellungen, t. 1, red. R. Schmidt, Felix Meiner, s. III–VIII. [II wyd. 1923.]
- Schmidt R. 1922. Vorwort des Herausgebers, [w:] Die Philosophie der Gegenwart in Selbstdarstellungen, t. 3, red. R. Schmidt, Felix Meiner, s. III–IV. [II wyd. 1924.]
- Schmidt R. 1929. Vorwort des Herausgebers, [w:] Die Philosophie der Gegenwart in Selbstdarstellungen, t. 7, red. R. Schmidt, Felix Meiner, s. III–IV.
- Schwarz H., red. 1931. Deutsche systematische Philosophie nach ihren Gestaltern, t. 1, Junker & Dünnhaupt.
- Spivak G.C. 2011 [1988]. Cz y podporządkowani inni mogą przemówić?, tłum. E. Majewska, „Krytyka Polityczna”, nr 24–25, s. 196–239.
- Thomas W.I., Znaniecki F. 1976 [1918–1920]. Chłop polski w Europie i Ameryce, t. I–V, tłum. M. Metelska, E. Oengo-Knoche, S. Helsztyński, I. Wyrzykowska, A. Bartkowicz, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
- White H. 2010. Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Universitas.
- Znaniecki F. 1925. Przedmiot i zadania nauki o wiedz y, „Nauka Polska”, nr 5, s. 1–78.
- Znaniecki F. 1929. Potrzeby socjologii w Polsce, „Nauka Polska”, nr 10, s. 486–498.
- Znaniecki F. 1934. Ludzie teraźniejsi a cywilizacja prz yszłości, Książnica Atlas.
- Znaniecki F. 1984 [1940]. Społeczna rola uczonego, [w:] tegoż, Społeczne role uczonych, red. i tłum. J. Szacki, PWN, s. 279–479.
Downloads
Download data is not yet available.