common.pageHeaderLogo.altText676d31cb42268

Artykuły

Nr 2(11) (2016): Nuda

Rest cure – XIX-wieczna terapia nudą Silasa Weira Mitchella w opowiadaniu „Żółta tapeta” Charlotte Perkins Gilman

  • Beata Koper
Przesłane
26 June 2020
Opublikowane
01-11-2016

Abstrakt

Artykuł zawiera kulturową analizę wpływu przymusowego odpoczynku od aktywności intelektualnej i domowej nałożonego na XIX-wieczne pacjentki diagnozowane jako cierpiące na neurastenię. Historia terapii Weira Mitchella Rest Cure, stworzona dla kobiet cierpiących z powodu nerwów, stanowi kontekst dla interpretacji sztandarowego opowiadania C.P. Gilman Żółta tapeta. Teoria choroby zaproponowana przez słynnego lekarza była wyraźnie skorelowana z płcią. Mimo że sam opis terapii (odpoczynek, dieta, masaże) brzmi trywialnie, to Mitchell stał się czarnym charakterem w opowiadaniu amerykańskiej prozaiczki. Tekst Gilman w metaforyczny sposób pokazuje, jak rygorystycznie zastosowana terapia nudą doprowadza narratorkę do szaleństwa. Terapia spoczynkowa pokazuje represyjne oblicze medycyny, tym samym nuda, stanowiąca główne założenie leczenia, jest nudą wręcz zabójczą. Nie ma tu miejsca na odpoczynek, postrzegany pozytywnie, pozostaje nuda, która w tym przypadku ma znaczenie wyłącznie pejoratywne.

Bibliografia

  1. Augustynek A. 1990. Wstęp do psychologii, Wydawnictwo Difin.
  2. Bailey P. 1958. Silas Weir Mitchell 1829–1914, National Academy of Sciences, http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/mitchell-silas.pdf; dostęp: 28.02.2015.
  3. Curtis V. 2004. Kobiety Virginii Woolf, tłum. M. Lavergne, Wydawnictwo Dom na Wsi.
  4. Ford K. 1985. “The Yellow Wallpaper” and Women’s Discourse, „Tulsa Studies in Woman’s Literature”, nr 4(2), s. 309–314.
  5. Gilbert S.M., Gubar S. 2000 [1978]. The Madwoman in the Attic. The Woman Writer and the Nineteenth-century Literary Imagination, Yale University Press.
  6. Gilman C.P. 1913. Why I Wrote The Yellow Wallpaper?, „The Forerunner”, nr 4. http://csivc.csi.cuny.edu/history/files/lavender/whyyw.html; dostęp: 31.08.2016.
  7. Gilman C.P. 2002. Żółta tapeta, tłum. I. Żółtowska, „Nowa Fantastyka”, nr 8(239), s. 3–9.
  8. Gilman C.P. 2007. Żółta tapeta, tłum. K. Naszkowska, „Wysokie Obcasy”, nr 5(406), s. 30–35.
  9. Golden C. 1992. The Captive Imagination. A Casebook on The Yellow Wallpaper, Feminist Press at the City University of New York.
  10. Irigaray L. 2000. Ciało-w-ciało z matką, tłum. A. Araszkiewicz, Wydawnictwo eFKa.
  11. King J., Morris P. 1989. On Not Reading Between the Lines: Models of Reading in “The Yellow Wallpaper”, „Studies in Short Fiction”, nr 26(1), s. 23–32.
  12. Kłosińska K. 2006. Miniatury. Czytanie i pisanie „kobiece”, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
  13. Kuczyńska-Koschany K. 1999. Esencja i nuda. Zamiast szóstego wykładu Itala Calvina, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 349–360.
  14. Maines R.P. 2011. Technologia orgazmu. „Histeria”, wibrator i zaspokojenie seksualne kobiet, tłum. M. Madej, Wydawnictwo Aletheia.
  15. Markowski M.P. 1999. L’ennui: ułamek historii, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 290–316.
  16. Pascal B. 1989. Myśli, tłum. T. Żeleński (Boy), Instytut Wydawniczy PAX.
  17. Pease A. 2012. Modernism, Feminism, and the Culture of Boredom, Cambridge University Press.
  18. Poirier S. 1983. The Weir Mitchell Rest Cure: Doctor and Patients, „Women’s Studies”, nr 10(1), s. 15–40.
  19. Shumaker C. 1985. “Too Terribly Good to Be Printed”: Charlotte Gilman’s “The Yellow Wallpaper”, „American Literature”, nr 57(4), s. 588–599.
  20. Shorter E. 2005. Historia psychiatrii: Od zakładu dla obłąkanych po erę Prozacu, tłum. P. Turski, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  21. Showalter E. 1997. Hystories. Hysterical Epidemics and Modern Culture, Picador.
  22. Strelau J. 2001. Psychologia temperamentu, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  23. Szczuka K. 1999. Nuda buduaru, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 83–100.
  24. Toohey P. 2012. Historia nudy, tłum. K. Ciarcińska, Bellona.
  25. Trillat E. 1993. Historia histerii, tłum. Z. Podgórska-Klawe, E. Jamrozik, Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  26. Tucker P., Crow S., Cuccio A., Schleifer R., Vannatta J.B. 2004. Helping Medical Students Understand Postpartum Psychosis Through the Prism of “The Yellow Wallpaper” by Charlotte Perkins Gilman, „Academic Psychiatry”, nr 28, s. 247–250.
  27. Wang L.-L. 2007. Freed or Destroyed: A Study on The Yellow Wallpaper from the Perspective of Foucauldian Panopticism, „US-China Foreign Language”, nr 5(3), s. 52–57.
  28. Winter R. 2012. Nuda w kulturze rozrywki. Poradnik, tłum. Z. Kasprzyk, Wydawnictwo WAM.
  29. Woolf V. 2007. Chwile wolności. Dziennik 1915–1941, tłum. M. Heydel, Wydawnictwo Literackie.
  30. Woolf V. 2012. O chorowaniu, tłum. M. Heydel, Wydawnictwo Czarne.

Downloads

Download data is not yet available.