Artykuły
Nr 2(11) (2016): Nuda
Powtarzalność nudy w opowiadaniu „Koniec” Jerzego Andrzejewskiego
-
Przesłane
-
26 June 2020
-
Opublikowane
-
01-11-2016
Abstrakt
Artykuł jest próbą spojrzenia na pochodzące z 1933 roku opowiadanie Koniec Jerzego Andrzejewskiego w kontekście wieloperspektywicznie ujętej nudy. W omawianym tekście nuda przejawia się przede wszystkim w rutynowych czynnościach, jakie wykonuje bohater. Ponieważ mężczyzna musi robić ciągle to samo, doświadcza takich negatywnych afektów jak złość, bezsilność czy nienawiść. Autor argumentuje, że tym, co napędza nudę, jest powtórzenie. Powtarzające się sytuacje, zdarzenia, uczucia zmuszają bohatera do przemyślenia sytuacji, w jakiej się znajduje. Chociaż Gielbard dostrzega swoją życiowa klęskę, nie potrafi odmienić swojego losu i przekroczyć nudy. Doświadczenie nudy determinują bowiem jego trudne relacje rodzinne, jak również sytuacja ekonomiczna, której nie sposób odmienić.
Bibliografia
- Andrzejewski J. 1967. Koniec, [w:] tegoż, Niby gaj i inne opowiadania, Państwowy Instytut Wydawniczy.
- Barbalet J. 1999. Boredom and Social Meaning, „British Journal of Sociology”, nr 4, s. 631–646.
- Bielik-Robson A. 1999. Melancholia i ekstaza, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 25–49.
- Bojarska K. 2013. Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś), „Teksty Drugie”, nr 6, s. 8–16.
- Brodski J. 1996. Pochwała nudy, tłum. A. Kołyszko, M. Kłobukowski, Wydawnictwo Znak.
- Cioran É. 2006. Wyznania i anatemy, tłum. K. Jarosz, Wydawnictwo Zielona Sowa.
- Heidegger M. 1995. The Fundamental Concepts of Metaphysics: World, Finitude, Solitude, tłum. W. McNeill, N. Walker, Indiana University Press.
- Karolczak C. 2015. Trzy szkice o samotności, http://home.agh.edu.pl/~evermind/trzy.htm; dostęp: 12.07.2015.
- Karpiński M. 2014. Wola i nuda, Self-Publishing.
- Kępiński A. 2014. Melancholia, Wydawnictwo Literackie.
- Kierkegaard S. 2000. Powtórzenie. Przedmowy, tłum. B. Świderski, W.A.B.
- Kierkegaard S. 2010. Albo-albo, tłum. K. Toeplitz, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN i Agora.
- Kristeva J. 2007. Czarne słońce. Depresja i melancholia, tłum. M.P. Markowski, R. Ryziński, Universitas.
- Leavitt J. 2012. Znaczenie i czucie w antropologii emocji, tłum. A. Kościańska, M. Petryk, [w:] Emocje w kulturze, red. M. Rajtar, J. Straczuk, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Kultury, s. 59–99.
- Markowski M.P. 1999. L’ennui: ułamek historii, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 290–316.
- Synoradzka-Demadre A. 1997. Andrzejewski, Wydawnictwo Literackie.
- Winter R. 2012. Nuda w kulturze rozrywki. Poradnik, tłum. Zbigniew Kasprzyk, Wydawnictwo WAM.
- Wróblewski Ł. 2015. Afekt jako instrument, afekt jako cel – o ewolucji afektów w „Trzech opowieściach” Jerzego Andrzejewskiego, [w:] Jerzy Andrzejewski czytany na nowo, red. A. Kasperek, J. Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 189–207.
- Wyka K. 1974. Pogranicze powieści, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
- Zaleski M. 1999. Nuda powtórzeń?, [w:] Nuda w kulturze, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, Dom Wydawniczy „Rebis”, s. 50–66.
Downloads
Download data is not yet available.