common.pageHeaderLogo.altText6766c29e84548

Artykuły

Nr 1(22) (2022): Powrót metafizyki

„Zrobiliśmy rewolucję trochę i zmieniliśmy obraz wróżki”. Współczesne wiedźmy i praktyki magiczne w mediach społecznościowych

Przesłane
21 July 2022
Opublikowane
31-12-2022

Abstrakt

Wraz z pogłębiającymi się kryzysami społecznymi, ekonomicznymi i ekologicznymi w społeczeństwach rośnie zainteresowanie powrotem do praktyk duchowych, których nie są już w stanie obsłużyć instytucjonalne religie. Celem artykułu jest przedstawienie i analiza za pomocą narzędzi teoretycznych z zakresu kulturoznawstwa, nauk o komunikacji i mediach oraz socjologii religii wpływu mediów społecznościowych na praktyki magiczne, ezoteryczne i okultystyczne, uprawiane poprzez i za pomocą tych mediów.

Opierając się na wywiadach i obserwacjach przeprowadzonych na TikToku i Instagramie, przy użyciu metodologii teorii ugruntowanej, autorka przedstawia przykłady wykorzystania technologicznych funkcji serwisów społecznościowych jako nośnika magii. Proponuje też podział polskiego środowiska witchcraftowego na trzy generacje, różniące się sposobem konceptualizacji i poziomem (samo)wiedzy o ezoteryce. Wskazuje także na funkcjonalne i dyskursywne podobieństwo praktyk członków najmłodszego pokolenia socialmediowych wiedźm do popularnych treści z obszaru rozwoju osobistego.

Bibliografia

  1. Bailey S.P. 2021. Tarot Cards are Having a Moment with Help from Pandemic. https://www.washingtonpost.com/religion/2021/12/10/tarot-cards-pandemic-trend/; dostęp: 10.07.2022.
  2. Banet-Weiser S. 2012. Authentic™. The Politics of Ambivalence in a Brand Culture, New York University Press.
  3. Belk R. 2020. Commodification as a Part of Marketization, [w:] Marketization, red. H.R. Chaudhuri, R. Belk, Springer, s. 31–72.
  4. Berger P.L. 1999. The Desecularization of the World: A Global Overview, [w:] The Desecularization of the World: Resurgent Religion and World Politics, red. P.L. Berger, Ethics and Policy Center, s. 1–18.
  5. Bruns A. 2008. Blogs, Wikipedia, Second Life and Beyond: From Production to Produsage, Peter Lang.
  6. Byrne R. 2007. Sekret, tłum. J. Kabat, Nowa Proza.
  7. Bystroń J.S. 1980. Łańcuch szczęścia, [w:] tegoż, Tematy, które mi odradzano. Pisma etnograficzne roz proszone, red. L. Stomma, PIW, s. 52–87.
  8. Campbell H.A. 2004. “This Is My Church”: Seeing the Internet and Club Culture as Spiritual Spaces, [w:] Religion Online: Finding Faith on the Internet, red. L.L. Dawson, D.E. Cowan, Taylor & Francis Books, s. 107–121.
  9. Campbell H.A., red. 2013. Digital Religion: Understanding Religious Practice in New Media Worlds, Routledge.
  10. CBOS. 2022. Pejzaż religijny – z dalekiego planu, komunikat z badań. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_089_22.PDF; dostęp: 7.10.2022.
  11. Certeau M. de. 2009. Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, tłum. K. Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  12. Charmaz K. 2009. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. B. Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  13. Davis E. 2002. TechGnoza. Mit, magia + mistycyzm w wieku informacji, tłum. J. Kierul, Rebis.
  14. Drenda O. 2016. Duchologia polska, Wydawnictwo Karakter.
  15. Einstein M. 2008. Brands of Faith. Marketing Religion in a Commercial Age, Routledge.
  16. Engelke M. 2010. Religion and the Media Turn: A Review Essay, „American Ethnologist”, nr 37, s. 371–379.
  17. Evans S.K., Pearce K.E., Vitak J., Treem J.W. 2017. Explicating Affordances: A Conceptual Framework for Understanding Affordances in Communication Research, "Journal of Computer Mediated Communication”, nr 1 (22), s. 35–52.
  18. Gibson J.J. 1979. The Ecological Approach to Visual Perception, Houghton Mifflin.
  19. Giddens A. 2001. Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  20. Glaser B.G., Strauss A.L. 2009. Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego, tłum. M. Gorzko, Wydawnictwo Nomos.
  21. Grębecka Z. 2007. Słowo magiczne poddane technologii. Magia ludowa w praktykach postsowieckiej kultury popularnej, Wydawnictwo Nomos.
  22. Hjarvard S. 2016. Mediatization and the Changing Authority of Religion, „Media, Culture and Society”, nr 1 (38), s. 8–17.
  23. Ihde D. 1990. Technology and the Lifeworld: From Garden to Earth, Indiana University Press.
  24. Introvigne M. 2020. Esotericism in the Mirror of COVID-19: Gregorian Bivolaru, MISA, and the Pandemic, „The Journal of CESNUR” 4, nr 5, s. 42–63.
  25. Jemielniak D. 2019. Socjologia internetu, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  26. Jonsson F. 2022. The Instagram Witch. An Ethnographic Study About Practicing Witches in Contemporary Postsecular Sweden. https://lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=9079502&fileOId=9088066; dostęp: 5.10.2022.
  27. Komar M., Stefański L.E. 1979. Od magii do psychotroniki, czyli ars magica, Wiedza Współczesna.
  28. Konecki K. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  29. Kowalczewska A. 2001. Ezoteryka na sprzedaż, Wydawnictwo Akademickie Dialog.
  30. Levinson P. 2010. Nowe nowe media, tłum. M. Zawadzka-Strączek, Wydawnictwo WAM.
  31. Lévi-Strauss C. 1969. Myśl nieoswojona, tłum. A. Zajączkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  32. Luckmann T. 2011. Niewidzialna religia. Problem religii w nowoczesnym społeczeństwie, tłum. L. Bluszcz, Wydawnictwo Nomos.
  33. Miller Ch. 2022. How Modern Witches Enchant TikTok: Intersections of Digital, Consumer, and Material Culture(s) on #WitchTok, „Religions” 13, nr 2, art. 118. https://www.mdpi.com/2077-1444/13/2/118; dostęp: 30.10.2022.
  34. Reid L. 2020. Interest in ‘The Occult’ Booms During Lockdown. https://www.brandwatch.com/blog/react-covid-19-occult/; dostęp: 10.07.2022.
  35. Siuda P. 2010. Religia a internet. O przenoszeniu religijnych granic do cyberprzestrzeni, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  36. Stecko-Żukowska A. 2022. The Poachers of Instagram – Tattoo Artists in Poland and Their Tactics in Social Media, „Studia Humanistyczne AGH. Contributions to Humanities”, nr 2 (21), s. 41–60, https://doi.org/10.7494/human.2022.21.2.41.
  37. Sulima R. 2022. Gdzie diabeł siano rozrzuca. Rozmowa z Rochem Sulimą, rozm. przepr. M. Żyła, „Tygodnik Powszechny”, nr 26 (3807), s. 77–81.
  38. Walker J. 2020. TikTok Has Become the Home of Modern Witchcraft (Yes, Really). https://www.wired.co.uk/article/witchcraft-tiktok; dostęp: 1.07.2022.
  39. Weber M. 2002. Gospodarka i społeczeństwo: zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  40. Zaremba A. 2018. Zarys sposobu funkcjonowania myśli ezoterycznej w kontekście polskim od XIX wieku do współczesności, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej”, nr 1 (27), s. 125–145.
  41. Zeller B.E. 2021. New Religious Movement Responses to COVID. Frame Alignment Strategies and Social Context, „Approaching Religion” 11, nr 2, s. 62–81.
  42. https://www.instagram.com/dbajodusze/; dostęp: 9.07.2022.
  43. https://www.instagram.com/negatywnieoptymistyczny/; dostęp: 20.07.2022.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1-10 z 40

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.