common.pageHeaderLogo.altText67436bec48d30

Artykuły

Nr 2(21) (2021): Socjologia historyczna

Socjologia jako nauka o rzeczywistości historycznej. Przeszłość w pracach socjologów niemieckich okresu międzywojennego

Przesłane
4 January 2022
Opublikowane
01-11-2021

Abstrakt

Artykuł przybliża problematykę historyczną w pracach niemieckich socjologów okresu międzywojennego. Omawia uwarunkowania polityczne stanowiące kontekst rozwoju socjologii w Niemczech po pierwszej wojnie światowej oraz miejsce, które zajmowała w niej socjologia historyczna. Jej cechami były: traktowanie epok historycznych jak „indywiduów” oraz określenie „ducha” badanej epoki, a także koncentrowanie się na wybranej postaci historycznej jako szczególnie dla niej reprezentatywnej. Epoką, która przykuwała uwagę międzywojennych niemieckich socjologów historycznych, był renesans, a postacią, na którą mocno zwracali uwagę – Niccolò Machiavelli. Prace socjologiczno-historyczne z tamtego okresu bliskie są rozważaniom z filozofii dziejów i rzadko mają charakter porównawczy. W tekście wskazano także na tematy, które stanowią wyraźną cechę łączącą ówczesną socjologię historyczną i tę uprawianą współcześnie. Są nimi zainteresowanie wczesną nowożytnością oraz państwem jako formą organizacji społecznej.

Bibliografia

  1. Aron R. 1964 [1936]. German Sociology, tłum. M. i Th. Bottomore, The Free Press of Glencoe.
  2. Becker H., Barnes H.E. 1965 [1938]. Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii. Historia i interpretacja ludzkich pojęć o współżyciu ludzi. Cz. 2, tłum. J. Szacki i in., Książka i Wiedza.
  3. Bucholc M. 2020. Handlarze i bohaterowie. Werner Sombart o kulturze, wojnie i kapitalizmie, „Roczniki Historii Socjologii”, t. XI, s. 67–83.
  4. Burckhardt J. 1991 [1860]. Kultura odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, tłum. M. Kreczowska, PIW.
  5. Elias N. 2011 [1939]. O procesie cywilizacji, tłum. T. Zabłudowski i K. Markiewicz, Wydawnictwo WAB.
  6. Faber R., Ladwig P. 2013. Gesellschaft und Humanität. Der Kultursoziologe Alfred von Martin (1882–1979), Verlag Königshausen & Neumann.
  7. Freyer H. 1926. Der Staat, Ernst Wiegandt Verlagsbuchhandlung.
  8. Freyer H. 1930. Soziologie als Wirklichkeitswissenschaft. Logische Grundlegung des Systems der Soziologie, Verlag von B.G. Teubner.
  9. Freyer H. 1931. Einleitung in die Soziologie, Verlag von Quelle und Meyer.
  10. Freyer H. 1986 [1938]. Machiavelli, posł. E. Üner, VCH Verlagsgesellschaft mbH.
  11. Freyer H. 1999 [1931]. Rewolucja z prawa, tłum. W. Kunicki, [w:] Rewolucja konserwatywna w Niemczech 1918–1933, wybór i red. W. Kunicki, Wydawnictwo Poznańskie, s. 285–355.
  12. Hintze O. 1964 [1929]. Der moderne Kapitalismus als historisches Individuum. Ein kritischer Bericht über Sombarts Werk, [w:] tegoż, Soziologie und Geschichte. Gesammelte Abhandlungen zur Soziologie, Politik und Theorie der Geschichte, red. G. Oestreich, Vandenhoek & Ruprecht, s. 374–426.
  13. Käsler D. 1984. Die frühe deutsche Soziologie 1909 bis 1934 und ihre Entstehungs-Milieus. Eine wissenschaftssoziologische Untersuchung, Westdeutscher Verlag.
  14. Kettler D., Loader C. 2013. Weimar Sociology, [w:] Weimar Thought: A Contested Legacy, red. P.E. Gordon, J.P. McCormick, Princeton University Press, s. 15–34.
  15. Klingemann K. 2020. Soziologie im Deutschland der Weimarer Republik, des Nationalsozialismus und der Nachkriegszeit. Der schwierige Umgang mit einer politisch-ideologisch belasteten Entwicklungsphase, Springer Fachmedien.
  16. König R. 1971. Zur Soziologie der zwanziger Jahre, [w:] tegoż, Studien zur Soziologie, Fischer-Bücherei, s. 9–37.
  17. Kruse V. 1990a. Von der historischen Nationalökonomie zur historischen Soziologie. Ein Paradigmawechsel in den deutschen Sozialwissenschaften um 1900, „Zeitschrift für Soziologie”, Jg. 19, Heft 3 (Juni), s. 149–165.
  18. Kruse V. 1990b. Soziologie und „Gegenwartskrise”. Die Zeitdiagnosen Franz Oppenheimers und Alfred Webers. Ein Beitrag zur historischen Soziologie der Weimarer Republik, Deutscher Universitäts Verlag.
  19. Kruse V. 1998. Istoričeska sociologiâ v Germaniâ prez 20-e godini, „Sociologičeski problemi” (Sofia), sv. 1–2, s. 188–209.
  20. Kunicki W. 1999. Wprowadzenie, [w:] Rewolucja konserwatywna w Niemczech 1918–1933, wybór i red. W. Kunicki, Wydawnictwo Poznańskie, s. 7–82.
  21. Mannheim K. 1932. Die Gegenwartsfragen der Soziologie, Mohr.
  22. Mannheim K. 2008 [1929]. Ideologia i utopia, tłum. J. Miziński, Aletheia.
  23. Mannheim K. 2019 [1932]. Die Gegenwartsaufgaben der Soziologie. Ihre Lehrgestalt, [w:] tegoż, Schriften zur Soziologie, red. O. Neun, Springer VS, s. 67–108.
  24. Martin A. von. 1947 [1941]. Nietzsche und Burckhardt, Erasmus Verlag.
  25. Martin A. von. 1948. Geist und Gesellschaft. Soziologische Skizzen zur europäischen Kulturgeschichte, Knecht.
  26. Martin A. von. 2016a [1948]. Soziologie der Kultur des Mittelalters, [w:] tegoż, Soziologie der Renaissance und weitere Schriften, red. R. Faber, Ch. Holste, Springer VS, s. 117–150.
  27. Martin A. von. 2016b [1948]. Ausgänge des Mittelalters. Zugleich ein Beitrag zur kultursoziologischen Methodenlehre, [w:] tegoż, Soziologie der Renaissance und weitere Schriften, red. R. Faber, Ch. Holste, Springer VS, s. 151–169.
  28. Martin A. von. 2016c [1932]. Soziologie der Renaissance, [w:] tegoż, Soziologie der Renaissance und weitere Schriften, red. R. Faber, Ch. Holste, Springer VS, s. 1–116.
  29. Neun O. 2019. Einleitung, [w:] K. Mannheim, Schriften zur Soziologie, red. O. Neun, Springer VS, s. 1–55.
  30. Oppenheimer F. 1898. Großgrundeigentum und soziale Frage. Versuch einer neuen Grundlegung der Gesellschaftswissenschaft, Vita.
  31. Oppenheimer F. 1954 [1908]. Der Staat, Gustav Fischer Verlag.
  32. Ringer F. 1969. The Decline of the German Mandarins: The German Academic Community, 1890–1933, Harvard University Press.
  33. Schützeichel R. 2004. Historische Soziologie, transcript Verlag.
  34. Sombart W. 1915. Händler und Helden. Patriotische Besinnungen, Duncker & Humboldt.
  35. Spann O. 1972 [1921]. Der wahre Staat. Vorlesungen über Abbruch und Neubau der Gesellschaft, Akademische Druck- u. Verlagsanstalt.
  36. Üner E. 1986. Normbilder des Standhaltens, [w:] H. Freyer, Machiavelli, VCH Verlagsgesellschaft mbH, s. 107–133.
  37. Walther A. 1927. Soziologie und Sozialwissenschaften in Amerika und ihre Bedeutung für die Pädagogik, G. Braun.
  38. Weber A. 1950 [1935]. Kulturgeschichte als Kultursoziologie, B. Piper & Co. Verlag.
  39. Wiese L. von. 1924–1928. Allgemeine Soziologie als Lehre von den Beziehungsbedingungen der Menschen, Duncker und Humblot.
  40. Wittkau A. 1994. Historismus. Zur Geschichte des Begriffs und des Problems, Vandenhoek und Ruprecht.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1-10 z 66

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.