Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 2(21) (2021): Socjologia historyczna

„Propagandowe znaczenie barszczu”. Jedzenie i polska tożsamość kulturowa w okresie międzywojennym

DOI
https://doi.org/10.51196/srz.21.9
Przesłane
10 stycznia 2022
Opublikowane
01-11-2021

Abstrakt

Artykuł przedstawia rekonstrukcję i interpretację sposobów wykorzystania lokali gastronomicznych oraz stoisk przedstawicieli przemysłu spożywczego w działach polskich na trzech wystawach międzynarodowych zorganizowanych w okresie międzywojennym (w Paryżu w 1925 i 1937 r. oraz w Nowym Jorku w 1939 r.). Podstawowym celem strony polskiej było skonstruowanie reprezentacji tożsamości kulturowej narodu, którego odrębność i prawo do samostanowienia stanowiły główną legitymizację istnienia II Rzeczpospolitej. Dlatego autorka zastanawia się, czy jedzenie można traktować jako pełnoprawny element tej reprezentacji oraz jakie wyobrażenia polskości konstruowano przy jego pomocy. Wskazuje, że w 1925 r. potencjał jedzenia nie został wykorzystany, natomiast w latach 1937 i 1939 było ono coraz skuteczniej włączane do reprezentacji polskiej tożsamości kulturowej. Zgodnie z zasadami gastrodyplomacji największy sukces odniósł kompleks gastronomiczny, w którym zaaranżowano sytuację staropolskiej biesiady.

Bibliografia

  1. Acosi. 1937. „Polska” (?!) restauracja w Pawilonie Polskim na Wystawie paryskiej, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, nr 194, s. 6.
  2. Bilewicz H. 2008. Architektura wnętrza. Międz ywojenna twórczość Włodzimierza Padlewskiego, [w:] Włodzimierz Padlewski. Architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, red. H. Bilewicz, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, s. 99–123.
  3. Billig M. 2008. Banalny nacjonalizm, tłum. M. Sekerdej, Znak.
  4. Chapple-Sokol S. 2013. Culinary Diplomacy: Breaking Bread to Win Hearts and Minds, „The Hague Journal of Diplomacy”, vol. 8, no. 2, s. 161–183.
  5. Chmielewska A. 2019. Wyobrażenia polskości. Sztuki plastyczne II Rzeczpospolitej w perspektywie społecznej historii kultury, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
  6. Drexlerowa A.M. 2005. Część I, [w:] A.M. Drexlerowa, A.K. Olszewski, Polska i Polacy na powszechnych wystawach światowych 1851–2000, Instytut Sztuki PAN, s. 9–160.
  7. Dyboski R. 1939. Polska dawniej i dziś, [w:] Katalog oficjalny działu polskiego na międzynarodowej wystawie w Nowym Jorku 1939, Drukarnia Polska, s. 31A–51A.
  8. Faryna-Paszkiewicz H. 1993. „Jesteśmy od tysiąca lat” – polski pawilon na wystawie Nowy Jork 1939, [w:] Między Polską a światem. Od średniowiecza po lata
  9. II wojny światowej, red. M. Morka, P. Paszkiewicz, Instytut Sztuki PAN, Wydawnictwo „Krąg”, s. 387–408.
  10. Ichijo A., Johannes V., Ranta R. 2019. Introduction, [w:] The Emergence of National Food: the Dynamics of Food and Nationalism, red. A. Ichijo, V. Johannes, R. Ranta, Bloomsbury Academic, s. 1–14.
  11. Ichijo A., Ranta R. 2016. Food, National Identity and Nationalism: from Everyday to Global Politics, Palgrave Macmillan.
  12. Katalog oficjalny działu polskiego na Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu. 1937. Polska Agencja Telegraficzna.
  13. Katalog oficjalny działu polskiego na międzynarodowej wystawie w Nowym Jorku 1939. 1939. Drukarnia Polska.
  14. Kondracki M. 1937. W hotelu Europy, „Pion”, nr 29, s. 4.
  15. Kruk. S. 1925. Wieczór na wystawie Sztuk dekoracyjnych w Paryżu, „Ilustrowany Kuryer Codzienny: dodatek tygodniowy”, nr 183, s. 20.
  16. Męczykowska B. 2012. „Stół to miejsce jedyne, gdzie człowiek nie nudzi się przez pierwszą godzinę”. Posiłki serwowane na transatlantykach M/S „Piłsudski” i M/S „Batory”, [w:] Polska nad Bałtykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918–1939, red. D. Konstantynów, M. Omilanowska, słowo/obraz terytoria, s. 82–91.
  17. Mędrzecki W. 2012. Polskie uniwersum symboliczne w Drugiej Rzeczypospolitej. Uwagi wstępne, [w:] Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, Instytut Historii PAN, s. 25–38.
  18. Mitchell T. 2001. Egipt na wystawie świata, tłum. E. Klekot, Państwowy Instytut Wydawniczy.
  19. Morcinek G. 1937. Ludzie na drodze. I: W Mysiej Wieży, „Gazeta Polska”, nr 218, s. 3.
  20. New York World’s Fair 1939: Official Guidebook. 1939. Exposition Publications.
  21. Nowakowska K. 2013. Pawilon polski na nowojorskiej wystawie światowej (1939–1940) i jego dalsze dzieje / The Polish Pavilion at the New York World’s Fair (1939–1940) and Its Subsequent Fate, tłum. wersji ang. Th. Mirecki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Departament Dziedzictwa Kulturowego.
  22. Ogólne wytyczne Wszechświatowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu i Organizacja Działu Polskiego. 1925. „Rzeczy Piękne”, nr 9–12, s. 179–182.
  23. Olszewski A.K. 2005. Część II, [w:] A.M. Drexlerowa, A.K. Olszewski, Polska i Polacy na powszechnych wystawach światowych 1851–2000, Instytut Sztuki PAN, s. 163–278.
  24. Podhorska-Okołów S. 1937. Z wystawy paryskiej, „Bluszcz”, nr 31, s. 8.
  25. Potocki A. 1924/1925. Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu, „Sztuki Piękne”, z. 12, wrzesień 1925, s. 541–567.
  26. Rogoyska M. 1963. Paryskie zwycięstwo sztuki polskiej w roku 1925, [w:] Z zagadnień plastyki polskiej w latach 1918–1939, red. J. Starzyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 21–64.
  27. Rozmowy z profesorem Włodzimierzem Padlewskim. Młoda architektura. 2008. [w:] Włodzimierz Padlewski. Architektura i sztuka. W roku jubileuszu stulecia urodzin, red. H. Bilewicz, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, s. 25–47.
  28. Samozwaniec M. 1937. Dusze pawilonów na wystawie paryskiej, „Kino. Tygodnik Ilustrowany”, nr 49, s. 2.
  29. Siennicka H. 1939. Pawilon polski, „Prosto z Mostu”, nr 36, s. 2.
  30. Sieradzka A. 1996. Art Déco w Europie i w Polsce, Oficyna Wydawnicza Volumen, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
  31. Smoczyński R., Zarycki T. 2017. Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Scholar.
  32. Sosnowska J.M., red. 2007. Wystawa paryska 1925. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 16–17 listopada 2005 roku, Instytut Sztuki PAN.
  33. Sosnowska J.M., red. 2009. Wystawa paryska 1937. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 22–23 października 2007 roku, Instytut Sztuki PAN.
  34. Sosnowska J.M., red. 2012. Wystawa nowojorska 1939. Materiały z sesji naukowej Instytutu Sztuki PAN, Warszawa, 23–24 listopada 2009 roku, Instytut Sztuki PAN.
  35. Stefańska A. 2000/2001. Polska na wystawie światowej w Nowym Jorku w latach 1939–1940, „Niepodległość”, t. 51, s. 239–296.
  36. Szczerski A. 2018. Historia sztuki II Rzeczypospolitej – perspektywy badawcze, „Rocznik Historii Sztuki”, t. 43, s. 5–9.
  37. Tellström R., Gustafsson I.B., Lindgren H. 2008. Constructed National Food and Meal Archetypes at International Exhibitions from Paris 1867 to Aichi 2005, „National Identities”, vol. 10, no. 3, s. 313–327.
  38. (t.krasz.). 1936. Udział Polski w Wystawie Paryskiej, „Kurjer Poznański”, nr 485, s. 2.
  39. Wieczorkiewicz A. 2008. Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Universitas.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.