common.pageHeaderLogo.altText6766e0c7938ba

Artykuły

Nr 2(3) (2012): Antyczne źródła nauk społecznych

Uproszczone dziedzictwo. Współcześni wobec helleńskiej koncepcji boskiego antropomorfizmu

  • Lucyna Kostuch
Przesłane
10 June 2020
Opublikowane
01-11-2012

Abstrakt

W artykule poddane zostały analizie helleńskie koncepcje dotyczące antropomorfizacji bóstw i nasze współczesne poglądy – zarówno te popularne, jak i naukowe – na temat greckiej wiary w możliwość przybierania przez bogów postaci ludzkich. W tekście podjęto próby odpowiedzi na następujące pytania: Czy Hellenowie konsekwentnie wierzyli w bóstwa w ludzkiej formie? Czy uproszczone wizerunki bóstw greckich z atrybutami, które znamy z opracowań mitologii, są dziełem wyłącznie późniejszych epok, czy też to sami Grecy przyczynili się do powstania uproszczeń? Okazuje się, że choć bóstwa greckie przedstawiano w ludzkich postaciach i antropomorficzne bóstwo pod postacią statuy było trwałym elementem kultu, to jednak paradoksalnie wierzono, że boski kształt pozostaje dla człowieka nieuchwytny. Znane dziś powszechnie postaci greckich bóstw, sprowadzone do określonych wizerunków ze specyficznymi atrybutami i wyznaczonym patronatem nad poszczególnymi dziedzinami życia, nie są wcale dziełem późniejszych epok, gdyż wprowadzili je już starożytni greccy twórcy, począwszy od samego Homera.

Bibliografia

  1. Burkert, Walter. 1988. The Meaning and Function of the Temple in Classical Greece. W: M.V. Fox (red.). Temple in Society, Winona Lake: s. 27–48.
  2. Dietrich, Bernard. C. 1983. Divine Epiphanies in Homer. „Numen”, nr 30: s. 53–79.
  3. Dignas, Beate. 2010. A Day in the Life of a Greek Sanctuaries. W: D. Ogden (red.). A Companion to Greek Religion. Oxford: Wiley-Blackwell, s. 163–177.
  4. Dodds, Eric R., The Ancient Concept of Progress and Other Essays on Greek Literature and Belief, Oxford: Oxford University Press (rozdział: The Religion of the Ordinary Man in Classical Greece).
  5. Elsner, Jaś. 2007. Roman Eyes: Visuality & Subjectivity in Art & Text (rozdział: Image and Ritual. Pausanias and the Sacred Culture of Greek Art). Princeton: Princeton University Press.
  6. Lengauer, Włodzimierz. 1994. Religijność starożytnych Greków, Warszawa: PWN.
  7. Lengauer, Włodzimierz. 2003. Człowiek i bogowie. Kontakty z bóstwem w wierzeniach greckich, Poznań: VIS.
  8. Lengauer W., Majewski P., Trzcionkowski L. (red.). 1969. Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa: WUW.
  9. Marrou, Henri-Irénée. 1969. Historia wychowania w starożytności, Przeł. S. Łoś. Warszawa: PIW.
  10. Meijer, P.A., 1981. Philosophers, Intelectuals and Religion in Hellas. W: H.S. Versnel (red.). Faith, Hope and Worship. Aspects of Religious Mentality in the Ancient World, Leiden: Brill, s. 216–261.
  11. Mikalson, Jon D. 2010, Ancient Greek Religion, Oxford: Wiley-Blackwell.
  12. Osborne, Robin. 2010. Relics and Remains in an Ancient Greek World Full of Anthropomorphic Gods, W: A. Walsham (red.). Relics and Remains, Oxford, Oxford University Press: s. 56–72.
  13. Parker, Robert. 2005. Polytheism and Society at Athens, Oxford: Oxford University Press.
  14. Pucci, Pierro. 1997. The Song of the Sirens: Essays on Homer. Lanham.
  15. Rouse, William Henry Denham. 1902. Greek Votive Offerings, An Essay in the History of Greek Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
  16. Schnapp, Alain. 1988. Why Did the Greek Need Images?, W: J. Christiansen, T. Melander (red.). Ancient Greek and Related Pottery, 3rd Symposium, Copenhagen: s. 568–574.
  17. Sissa, Giulia i Marcel Detienne. 2000. The Daily Life of the Greek Gods., Stanford: Stanford University Press.
  18. Vernant, Jean-Pierre. 1988. Myth and Society in Ancient Greece, New York: Zone Books.
  19. Vernant, Jean-Pierre. 1991. Mortals and Immortals. Collected Essays. F.I. Zeitlin (red.). Princeton: Princeton University Press (rozdział: From the “Presentification” of the Invisible to the Imitation of Appearance).
  20. Versnel, H.S. What Did Ancient Men See When He Saw a God? Some Reflections on Greco-Roman Epiphany. W: D. van der Plas (red.). Effigies Dei. Essays on the History of Religions. Leiden: s. 42–55.
  21. Zieliński, Tadeusz. 1991. Religia starożytnej Grecji. Religia hellenizmu, Wrocław: Ossolineum.

Downloads

Download data is not yet available.